Abstract:

Amaç: Şeftali güvesi, Anarsia lineatella (Lepidoptera: Gelechiidae), ülkemizde kayısının en önemli zararlılarından birisidir. Çalışma 2013-2014 yıllarında Mersin ilinin Anamur ilçesinde bulunan erkenci kayısı bahçelerinde şeftali güvesi’nin popülasyon yoğunluğu ve bulaşıklık oranlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem ve Bulgular: Çalışma Anamur’un Kalınören (Trintina), Ören (Trintina), Cerenler I (Nimfa), Cerenler II (Trintina) ve İskele (Trintina) köylerinde bulunan beş erkenci kayısı bahçelerinde yürütülmüştür. Çalışmada şeftali güvesi feromonu (E-5 Decenyl acetate 5,0 mg/kapsül E5 Decenol 1,0 mg/kapsül) ve Econex polillero tuzak + DDVP emdirilmiş tablet kullanılmıştır. Örnekleme yapılan her bahçede bir adet tuzak mevcuttur. Tuzaklar kayısı ağacının güney doğu tarafına yerden yaklaşık 1.5-2m yüksekliğe asılmış, haftalık olarak kontrol edilmiş, yakalanan şeftali güvesi erginleri sayılıp temizlenmiştir. Tuzaklardaki feromonlar her 40 günde bir yenileri ile değiştirilmiştir. Şeftali güvesinin bulaşıklık oranı feromon tuzaklarının kurulduğu kayısı ağacı hariç, rastgele seçilen 20 adet kayısı ağacının sürgün (20/ağaç) ve meyveleri (50/ağaç) kontrol edilerek yapılmıştır. İki yıllık çalışmanın sonrasında, zararlının popülasyon yoğunluğunda farklılıklar gözlenmiştir. Birinci yılda, beş erkenci kayısı bahçesinde yapılan örneklemede beş feromon tuzakları tarafından toplam 46 adet şeftali güvesi ergini yakalanmıştır. Feromon tuzakları tarafından ilk erginler 14 Nisan’da yakalanmış ve en fazla ergin 12 Mayıs tarihinde yakalanmıştır. Ancak örneklenen bahçelerde 26 Mayıs’dan sonraki tarihlerde şeftali güvesi ergini yakalanmamıştır. Feromon tuzakları tarafından en fazla şeftali güvesi ergini %67,4 ile mayıs ayında yakalanmış olup, bunu %32,6 ile nisan ayı takip etmiştir. İkinci yılda, beş erkenci kayısı bahçesinde yapılan örneklemede beş feromon tuzakları tarafından 66 adet şeftali güvesi ergini yakalanmıştır. Feromon tuzakları tarafından ilk erginler 13 Nisan’da ve en fazla ergin 11 Mayıs tarihinde yakalanmıştır. Örneklenen bahçelerde 25 Mayıs’dan itibaren şeftali güvesi erginine rastlanmamıştır. Çalışma süresince feromon tuzakları tarafından en fazla şeftali güvesi ergini %68,2 ile mayıs ayında yakalanmış olup, bunu %31,8 ile nisan ayı takip etmiştir. Çalışmada şeftali güvesi erkenci kayısı bahçelerinde 1 döl verdiği ve zararlının erkenci kayısı çeşitlerinde her hangi bir zarar oluşturmadığı gözlenmiştir. Genel Yorum: Şeftali güvesi feromon tuzakları tarafından bütün erkenci kayısı bahçelerinde tespit edilmiştir. Iki yıl boyunca feromon tuzakları tarafından en fazla sayıda şeftali güvesi ergini Mayıs ve Nisan aylarında yakalanmıştır. Zararlı tek döl vermiş ve erkenci kayısı bahçelerinde herhangi bir zarar oluşturmamıştır. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Şeftali güvesi feromon tuzakları tarafından bütün erkenci kayısı bahçelerinde tespit edilmiştir. Feromon tuzakları tarafından en fazla sayıda şeftali güvesi ergini Mayıs ayında yakalanmış, bunu Nisan ayı takip etmiştir. Zararlı tek döl vermiş ve erkenci kayısı bahçelerinde herhangi bir zarar oluşturmamıştır.

Keywords: