Abstract:

Çalışmanın amacı, 2005-2016 döneminde Türkiye ve AB28 arasındaki toplam, yatay ve dikey endüstri içi ticaretin dağılımı, gelişimi ve belirleyicilerinin incelenmesi ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının etkisinin değerlendirilmesidir. Türkiye’nin ticaretinde, endüstri içi ticaretin payı artış gösterse de; endüstriler arası ticaret yapısının varlığı söz konusudur. Bulgular, dönem içinde, tek yönlü ticaret yoğunluklu bir yapıdan, dikey düşük kalite endüstri içi ticaretin ağırlık kazandığı bir ticaret yapısına geçişin olduğunu göstermektedir. Türkiye’nin AB28’le toplam endüstri içi ticareti, tüm dünya ve AB28 harici diğer dünya ülkeleriyle kıyaslandığında, tek yönlü ticaret ve dikey düşük kalite endüstri içi ticaretin daha yüksek; dikey yüksek kalite ve yatay endüstri içi ticaretin daha düşük düzeylerde olduğu görülmektedir. Modelde, genel olarak, endüstri içi ticaretin piyasa büyüklüğü, ticari yakınlık ve açıklıkla pozitif; gelir düzeyi farklılıkları ile negatif ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, dikey düşük kalite endüstri ticareti negatif; dikey yüksek kalite endüstri içi ticareti pozitif yönde etkilemektedir; diğer endüstri içi ticaret modellerinde ise istatistiki açıdan anlamlı etkisi bulunmamaktadır.

Keywords: