İslâm tarihindeki en büyük Müslüman Türk devletleri arasında kabul edilen Memlükler (1250-1517), Haçlılar ve Moğollara karşı büyük başarıları ve bu sayede İslâm dünyasının hamisi olmaları gibi bazı özellikleri ile tanınmaktadır. Bu devleti öne çıkaran özellikleri arasında ilme ve ulemaya gösterdiği alaka, kurduğu birçok medrese vasıtasıyla Sünnîliğin Mısır ve Suriye’de yerleşmesine yönelik gayretleri de sayılmaktadır. Esasen Eyyûbî Devleti’nin (567-866/1171-1462) kurucusu Salâhaddin Eyyûbî (567-589/1171-1193) ile başlayan bu faaliyetler Memlükler tarafından daha da ileriye götürülmüş ve yaygınlaştırılmıştır. Şâfiî mezhebine mensup olan Salâhaddin Eyyûbî, iktidarı devraldığı Fâtımîler’in (297-567/909-1171) Mısır ve Suriye’de yaygınlaştırmaya çalıştıkları Şiîliğe karşı bir tedbir olarak çok sayıda medrese inşasına öncülük yapmış ve bunların Sünnî öğretiyi yerleştirmesi için gayret etmiş, bu amaca matuf olarak genelde itikatta Eş‘arî olan Şâfiîlere daha fazla ihtimam göstermiştir. Eyyûbiler’in halefi olan Memlükler ise Şâfiîliğin yaygınlaştığı Mısır ve Suriye’de bu mezhebe mensup ulema ve kadıların idarî öncelik ve imtiyazlarına mani olmamakla birlikte Türklerin yaygın olarak kabul ettiği Hanefîliğe büyük önem göstermişlerdir. Daha kuruluş döneminden itibaren başlayan Hanefîliğe tutkunluk bazı sultan ve emîrlerin gayretleriyle daha da ileri götürülmüş hatta idarede nüfuz sahibi meşhur emîrlerden biri Hanefî mezhebini Şafiîliğin önüne geçirmek amacıyla çeşitli çalışmalar yapmıştır. Yine önde gelen bazı emîrler bu sevgilerini ilmî sahaya taşımış, Hanefî mezhebi üzerine eser yazacak kadar ilmî yetkinliğe ulaşmıştır. Bu çalışmada Hanefî mezhebine tutkun olan bazı Memlük sultan ve emîrlerinin faaliyetleri ve onların bu faaliyetleri neticesinde diğer mezheplere mensup ulema ile yaşadıkları çekişme, tartışma vb. hususlar ele alınmıştır. Böylece Türklerin Müslüman olduktan sonra amelde Hanefîliği tercih etmeleri meselesine, ülkemizde pek fazla tanınmayan Türk devleti Memlükler’den bazı örnekler vererek katkıda bulunmak amaçlanmıştır.
Memliks (1250-1517), which is considered among the greatest Muslim Turkish states in Islamic history, is recognized for their great successes against the Crusaders and Mongols and, therefore, for some of their characteristics, such as being the worshippers of the Islamic world. Among the characteristics that highlight this state is the association that it shows to knowledge and alema, and through many medrese it establishes its efforts towards the settlement of the Sunnah in Egypt and Syria. Basically, these activities, which began with the founder of the Eyyubî State (567-866/1171-1462) Salâhaddin Eyyubî (567-589/1171-1193) were brought further and spread by the Memlikes. As a result of this, it is important to note that, in order to
Mamluk State which is accepted one of the greatest Muslim-Turkish states in Islamic history is known by some essential characteristics like great victories against Crusaders and Mongols and being protecting power of Islamic World henceforth. Showing great interest in scholarship and scholars, making efforts to establish and generalize Sunnism by building new madrasahs are also among its characteristics, In fact, these activities started by Salahaddin Ayyûbî are improved and generalized by Mamluks. Salahaddin Ayyûbî, as a Shâfiî, tried to remove Fatımid’s Shiite traces in Egpt and Syria by building new Sunni madrasahs and along the same line he took more care of Shâfiîs because they are usually Esh’arî.Mamluks took great care of Hanefîte Turks generally adopted, however they continued the prerogatives of Shafiî officials (qâdilqudat, for instance). On the other hand, some Mamluk sultans and amirs because of being fond of Hanefite tried to bring Hanefi officials forward. Some of them wrote also books on Hanefi sect. In this paper, we dealt with the activities of some Mamluk statesman fond of Hanefite and their conflicts and polemics with other sects especially with shafiis. Thus, we tried to make contribution to the topic of “Turks are Hanefi” by giving examples from the hisory of Mamluks.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|