Özet:

Birey karşılaştığı olay ve durumlara yönelik şefkat, beğeni, beğenmeme vb. tutumunu çeşitli biçimlerde yansıtır. Konuşucu ve dinleyici arasındaki yaş, cinsiyet, statü gibi sosyokültürel etkenler bireyin tutumunu sergilemesinde belirleyici unsurlardır. Bu yönüyle beğeni ve beğenmeme nezaket stratejileri ile ilişkilendirilebilir. Beğeni ve beğenmeme konuşucu tarafından doğrudan dile getirilebileceği gibi, dinleyicinin yüzünü dikkate alarak kaçınmalı bir söyleyişle de ifade edilebilir. Beğeni anlam birimi taşıyan aferin, bravo, güzel, harika, iyi ve maşallah sözcük birimlerine nezaket gereği beğenmeme anlamı da yüklenebilir. Bu çalışmada asıl olarak beğeni bildiren fakat kullanıldığı bağlama göre beğenmeme işaretleyebilen bu sözcük birimleri ele alınacaktır. Bu sözcük birimlerinin Türkçe sözlüklerdeki durumu dikkate sunulacak, beğeni anlam birimciğine sahip beğenmeme ifade eden bu sözcük birimlerinin nezaket ile ilişkili olarak söz içi karşıtlık oluşturabilecekleri belirtilecektir.

Anahtar Kelimeler: