Özet:

Eski Anadolu Uygarlıklarından olan Hititler ;Anadolu’nun mimari ve sanatına yön veren en önemli uygarlıkların başını çekmektedir. Bu uygarlık ilk kez 1834 yılında Hitit başkenti Hattuşaş ile  Charles Texier tarafından Dünya’ya tanıtılmıştır. Bir dağ kenti olan Hattuşaş yer seçimi açısından dahi kendi dönemi içerisinde Anadolu’da özgün bir başkent konumundadır. Yüzyıllar içerisinde yapılan arkeolojik çalışmalar ile burada taş temelleri günümüze kadar ulaşmış olan görkemli bir kentin mimarisini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışma ile Hattuşaş’ta yer alan ve en önemli mimari yapıların başında gelen Büyük Tapınak Kompleksi’nin mekân kurgusu incelenmiş olup; Anadolu Mimarlığı üzerindeki etkileşimlerine ulaşılması amaçlanmıştır. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki; Büyük Tapınak bir mabet olmasının yanı sıra iş evi, arşiv odası gibi farklı işlevlere sahip mekanlar da barındıran büyük bir komplekstir. Dini tören ritüellerine uygun olarak tapınak alanlarında mahrem alanların ve kutsal bölümlerin oluşturulması, özel avlu ve girişler, depolama alanları akılcı bir tasarımın göstergesidir. Yatayda genişleyen ve işlevlerine göre bölümlere ayrılan mekân kurgusu, işlevlik, çevreye hâkim konumu ve malzeme seçimleri ile örnek bir mimari yapıdır. Anadolu’da Hitit mimarisinden çok daha yakın tarihli inşa edilmiş olan Selçuklu-Osmanlı külliyeleri ve Topkapı Sarayı’nın da Hitit mimarisinin plan özelliklerini gösterdiği görülmüştür. Sonuç olarak Hitit Uygarlığı mimari ve sanatının Anadolu mimari kimliğinin oluşmasında önemli bir rol oynadığı bir kez daha ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: