Özet:

Bu makale bir stilistik çalışmasıdır. Konusu Türkiye Cumhuriyetinin millî marşı olan İstiklal Marşı’dır. Marşın güftesini oluşturan on kıtalık şiirin söz varlığı üzerinde durulmuştur. Şiirin sözleri üç bakımdan analiz edilmiştir: Tür (kategorik konum), köken (ait olduğu dil), ve tekrarlanma. Kelimeler bu üç bakımdan kullanım sıklığına göre değerlendirilmiştir. Böylelikle şairin kelime tercihleri ortaya konmuş, bu tercihlerin şairin vermek istediği mesajlara katkısı tartışılmıştır. Kelime türlerine göre yapılan analizde isimlerde “millet” ismi, evren ve tabiatla ilgili somut , dinî kavramlarla ilgili soyut isimlerin öne çıktığı görülmüştür. Fiillerde emir kipi ve geniş zaman ağırlığı vardır. Bunlarda olumsuzluk içeren fiiller yaklaşık üçte biri oluşturmaktadır. Bu üç faktör, şairin genel gerçekleri vurgulayarak Türk milletini belli konularda uyarma amacını taşıdığı şeklinde yorumlanabilir. Mehmet Âkif’in İstiklal Marşı’nda kullandığı sözlerin ağırlıklı olarak Türkçe kökenli olması, hem marş mantığına hem de Âkif’in Safahat’tan bildiğimiz günlük dil kullanma tutumuna uygundur. Öte yandan on beş ayrı kelime ya da ifade İstiklal Marşı’nda ikişer, bazen de üçer kez tekrarlanarak pekiştirme yoluyla verilen mesajların kalıcı olmasını sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler: