Özet:

Çekuyê diletî, çekuyê tekrarbîyayeyî yan zî citeçekuyî (bi tirkî: ikilemeler) dewlemedîya dewlemedîya ziwanêkî ra yew a. Her ziwan de nê çekuyî cayêko muhim gênê. Mîyanê cumleyan de şuxulnayîşê çekuyanê diletan zaf muhîm o. Coka gereka ma na babete ser o hîna zaf vinderî. Ma na xebata xo de çekuyanê diletan yê zazakî ser o vindertî. Ma çekuyê diletî goreyê tewirê înan hetê mana û hetê şeklî ra kerdî di qisimî. Nê qisimî xo mîyan de tasnîf kerdî û nimûneyî dayî. Ma nê nimûneyî ca-ca kitabanê klasîkan yê zazakî ra ca-ca zî kitabanê modernan yê zazakî ra ge ge zî fekê şarî ra goşdarî kerdî û yan zî dayî arê. Wextê arêkerdişê çekuyan de ma tena bi fekê yew mintiqa nêmendî, hetanî ke ma eşkayî, her mintiqa ra çekuyî girewtî. Badê behskerdişê teorîya çekuyanê diletan ma edebîyatê klasîk, edebîyatê modern û şarî ra verê ra heta nika nimûneyî dayî. Ma ewnîyayî xebatanê ke ziwananê bînan de virazîyayî ra zî û ma yew şekil da xebata xo. Zazakî de hema zî xebatê in qaydeyî nêvirazîyayê. Ma hêvî kenê ke na xebate qey ziwanê ma bifayde bo.

Anahtar Kelimeler: