Özet:

Amaç: Bu çalışma 65 yaş ve üzeri bireylere bakım veren hasta yakınlarının bakım verme yükü ile etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Metod: 20.09.2011-30.05.2012 tarihleri arasında bir hastanenin bazı dahili ve cerrahi kliniklerinde yatarak tedavi görmekte olan, araştırmaya katılmaya istekli ve bizimle iletişim kurabilen 240 yaşlı birey ve yakını araştırma kapsamına alınmıştır. Veriler hasta ve yakınlarının sosyo-demografik ve klinik özelliklerini belirlemeye yönelik 30 soruluk bir anket formu ile Bakım Verme Yükü Ölçeği  kullanılarak  toplanmıştır. Bakım Verme Yükü  Ölçeği, Zarit ve arkadaşları  (1980) tarafından geliştirilmiş, geçerlilik ve güvenilirliği İnci ve Erdem (2008) tarafından yapılmıştır. Bu ölçek 22 ifadeden oluşan, 0’dan 4’e kadar değişen likert tipi bir ölçektir. Bakım Verme Yükü Ölçeğinden  alınabilecekdüşük puan 0,yüksek puan 88’dir. Ölçekte yer alan maddeler genellikle sosyal ve duygusal alana yönelik olup, ölçek puanının yüksek olması, yaşanılan sıkıntının da yüksek olduğunu göstermektedir. Verilerin değerlendirilmesinde  yüzdelik hesaplaması,   one-way ANOVA, student t testi,  Tukey testi  kullanılmıştır. Bulgular: Yaşlıların %57.1’ini kadınların, %42.9’unu erkeklerin oluşturduğu, %99.6’sının kronik bir hastalığa sahip olduğu;  bakım verenlerin %64.2’sini kadınların, %35.8’ini erkeklerin oluşturduğu, %31.7’sinin ilkokul mezunu olduğu belirlenmiş olup, yaşlıların  yaş ortalaması 70.5±4.4, bakım verenlerin yaş ortalaması 43.3±12.5’dir.  Yaşlıların %19.6’sınınçok hareket ve yürüme aktivitesi yönünden başkalarına bağımlı olduğu, bakım verenlerin %64.2’sininçok fiziksel bakım yönünden hastasına destek olduğu, %49.6’sının yaşlı bireyin bakımı konusunda başka bireylerden destek aldığı belirlendi. Bakım verenlerin  Bakım Verme Yükü  Ölçek puan ortalaması 30.7±13.6 olup, %40.4’ünün hafif bakım yüküne, %25.4’ünün orta bakım yüküne  sahip olduğu belirlendi. Sonuçlar: Elde edilen bulgular doğrultusunda bakım verenlerin sosyal ve duygusal yönden hafif ve orta düzeyde sıkıntı yaşadıkları belirlendi. Klinik Katkı: Sağlık bakım profesyonellerinin, bakım verenlerin bakım yükleri, yaşadıkları sorunlar ve gereksinimlerini göz önünde bulundurarak uygun yaklaşımda bulunmaları, bakım verenlerin bakım yükünü azaltabilmek için gündüz bakımevleri gibi bakım merkezlerinin açılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: