Özet:

Toplum çevirmenliğinin bir alt alanı olarak ele alınan mahkeme çevirmenliği, herhangi bir nedenle adli bir vakanın parçası haline gelmiş olan kişilerin yargılama dilini konuşamadıklarında devreye girer. Genel olarak dil engelini kaldırmayı amaçlayan bu çeviri eylemi, adil yargılanmanın gerçekleşmesine ve insan haklarının gözetilmesine katkı sağlar. Adil yargılanmanın gerçekleşmesi ise profesyonel anlamda çeviri hizmeti sunan çevirmenlerin niteliklerine ve çeviri sürecini yönetmelerine bağlıdır. Türkiye’deki mahkemelerde ve adli süreçlerde dil engelinin aşılması için mahkeme çevirmenleri görevlendirilir. Görevlendirmenin kısa bir sürede ve etkin bir biçimde yapılabilmesi için tercüman listeleri oluşturulmuştur. Listeler incelendiğinde çevirinin niteliğini ve işlevselliğini etkileyecek unsurların yer aldığı saptanmış ve bu alana hizmet edebilecek bir standardın gerekliliği anlaşılmıştır. Bu nedenle kaliteli bir çeviri hizmeti sunulmasına yardımcı olan ve çeviri sürecini tüm yönleriyle ele alan Çevirmen Ulusal Meslek Standardı (ÇMS) bütünce olarak belirlenmiştir. Çevirmen Ulusal Meslek Standardı’nda yer alan ölçütler, çeviri sürecini öne çıkaran işlevsel kuramlar ışığında, mahkeme çevirmenliğinde uygulanabilirliği açısından incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda ÇMS’de yer alan kimi ölçütlerin mahkeme çevirmenliğine çok iyi bir rehber oluşturduğu, fakat kimisinin uygulanabilirlik açısından çok elverişli olmadığı, kimi konularda da ÇMS’nin bir çözüm üretmediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca uygulanabilir nitelikte olan ölçütler için çevirmenin niteliği kadar, çeviri sürecine dâhil olan aktörlerin ilgili hususlarda bilinçli ve iş birliğine açık olmalarının da önemli olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: