Abstract:

Alan araştırması niteliğini taşıyan bu çalışma; “Tarih Ders Kitabında Eğitim Materyali Olarak Karikatürlerin” nasıl kullanıldığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmanın çalışma evrenini 15.09.2015 tarihinde Tebliğler Dergisinde yayınlanan 2016-2017 eğitim öğretim yılında okutulan ortaöğretim Tarih ders kitapları oluşturmaktadır. Bu çalışmanın örneklemini tesadüfi yöntemle seçilen ders kitaplarında yer alan karikatürler oluşturmaktadır. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın ölçme aracı olarak kullanılan ders kitapları için Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun kararlarına göre 2016-2017 öğretim yılında kullanılan ders kitabı olarak kabul edilmiş kitaplar incelenmiştir. 2017 yılında 9. sınıf ders kitapları yenilendiği için, yenilenen ders kitabı incelemeye alınmıştır. Veri toplama aracı olarak ders kitaplarındaki karikatürlerin dağılımını incelemek üzere araştırmacı tarafından çizelge geliştirilmiştir. Oluşturulan çizelgede karikatürlerin dağılımı sınıf sınıf ve ünite ünite gösterilmiştir. İncelen ders kitaplarına göre 9. ve 10. sınıf kitaplarında birer tane karikatür kullanıldığı, 11. Sınıf Seçmeli Tarih ders kitabında hiç kullanılmadığı, en çok ise Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ders kitabında karikatüre yer verildiği saptanmıştır. Belirlenen karikatürlerin ortaöğretim Tarih ders programlarında yer alan kazanımları ne kadar kapsadığı da belirlenmeye çalışılmıştır. 9.sınıf için kullanılan karikatürün ilgili kazanımı yansıtmadığı, diğer ders kitaplarında yer alan karikatürlerin ilgili kazanımları yansıttığı saptanmıştır. Karikatürle eğitimin ders kitaplarında nasıl kullanılması gerektiği ile ilgili önerilerle araştırma tamamlanmıştır.

Keywords: