Özet:

Sert dolgu kaynağı, günümüzde birçok üretim sektöründe kabul gören ve kullanılan bir yöntemdir. Gıdadan ziraate, madencilikten kimyaya kadar geniş yelpazede uygulamaları mevcuttur. Bu yöntemin tercih edilme sebebini kısaca düşük maliyet ile malzeme özelliklerinin iyileştirilmesi olarak açıklayabiliriz. Dövme sektörünün bir kolu olan sıcak dövme kalıplarında, ya deforme olmuş bölgelerin tadilatı amacıyla ya da deforme olabilecek bölgelerin önceden güçlendirilerek özelliklerinin iyileştirilmesi amacıyla kullanılır. Bu çalışmada 1.2714 sıcak iş takım çeliği yüzeyine, Fe esaslı Thermo Dur isimli kaynak elektrotu ile kaplama yapılarak, kalıp ömründe ve özelliklerinde iyileştirme yapılması hedeflenmiştir. Öncelikle Thermo Dur isimli elektrot yüzeye TIG kaynak yöntemiyle kaplanmış, daha sonra incelemeler için numuneler hazırlanmıştır. Numunelere sırasıyla sertlik, içyapı, SEM, EDS, XRD, aşınma testi ve ağırlık kaybı analizleri yapılmıştır. JMatPro programı kullanılarak akma gerilmesi ve ortalama genleşme katsayısı gibi malzeme özellikleri elde edilmiştir. Bu analizler sonunda elde edilen veriler, literatür taraması esnasında bulunan makalelerdeki verilerle kıyaslanarak yorumlanmıştır. Aşınma sonuçları incelendiğinde; dolgu malzemesinin kalıp çeliğine göre 1,5 kat daha az aşındığı görülmektedir. Bu duruma dolgu malzemesinin, sıcak iş takım çeliğine kıyasla daha sert olmasının neden olduğu düşünülmektedir. Sertlik farkının dolgu malzemesi içinde yer alan karbür yapıcı elementlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Dolgu malzemesinin içinde Cr ve V gibi karbür yapıcı elementler kalıp malzemesine oranla daha fazla bulunmaktadır. Aşınma testi tamamlandıktan sonra yapılan ağırlık ölçümlerinde dolgu malzemesinin ağırlığında azalma görülürken, takım çeliğinin ağırlığında artış görülmüştür. Bu duruma yapışmanın neden olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: