Görüntüleme
11
İndirme
2
İslâm tarihi boyunca cami ve mescidler müslümanların hem ibadetlerini ifa ettikleri hem de ilmî faaliyetlerini icra ettikleri mekânlardan biri olmuştur. Bu anlamda İslâm kültür tarihinde müslümanlar medreselerin yaygınlaşmasına kadar Kur’an, tefsir, hadis ve fıkıh gibi ilimleri çoğunlukla bu mekânlarda öğrenmişlerdir. Özellikle müslümanların Mekke’den Medine’ye hicretleriyle birlikte burada inşa ettikleri Mescid-i Nebevî tam bir ilim merkezi haline gelmiştir. Bunda Ashâb-ı Suffe denilen kimselerin büyük payı vardır. Çünkü bunlar burayı hem barınak hem de okul olarak kullanmışlardır. Mescid-i Nebevî’nin bu fonksiyonu daha sonra inşa edilmiş Kûfe gibi şehirlerin mescidlerini etkilemiştir. 17/638 yılında Kûfe şehrinin kuruluşuyla birlikte şehrin merkezinde ve mahallelerinde mescidler inşa edilmiştir. Çeşitli vesilelerle buraya gelen sahâbe bilgi birikimlerini buradaki mescidlerde halka aktarmışlardır. Böylece Kûfe’deki mescidler ilk zamanlarında sahâbenin İslâmî ilimlere dair bilgilerini aktardıkları merkezler olmuştur. Zamanla bu mescidlerde çeşitli ilim halkaları kurulmuş, kurulan bu halkalarda âlimler kıraat, tefsir, hadis ve fıkıh birikimlerini sonraki nesillere aktarmışlardır. Özellikle bu mekânlardaki fıkıh halkalarında birçok önemli fakih yetişmiştir. Alkame b. Kays, Mesrûk b. Abdurrahman (el-Ecda‘), Esved b. Yezîd, İbrâhim en-Nehaî, Hammâd b. Ebî Süleyman, Ebû Hanîfe, Süfyân es-Sevrî, Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed gibi fakihler bunlardan bazılarıdır. Bu önemli fakihlerin fıkıh birikimlerini çoğunlukla Kûfe’deki mescidlerde edinmiş olmaları ve bunlardan bazılarının ise Hanefî mezhebinin oluşumunda önemli katkılarının olması, söz konusu mekânlardaki fıkıh tedrisatının nicelik ve niteliğini önemli kılmıştır. Neticede birçok fakihin yetişmesinde mekân hizmeti sunması açısından Kûfe’deki mescidlerin önemli rolünün olduğu görülmüş ve bu mekânların bu husustaki fonksiyonu çalışma konusu edilmiştir. Böylece bu çalışma cami ve mescidlerin tarihsel süreçteki fonksiyonunu sınırlı da olsa gün yüzüne çıkarmayı amaçlamaktadır.
Throughout the history of Islam, mosques and masjids have been in a position where Muslims both perform their prayers and perform their scientific activities. In this sense, in the history of Islamic culture, Muslims mostly learned and taught sciences such as the Qur'an, tafsir, hadith and fiqh in these places until the spread of madrasahs. Especially the al-Masjid al-Nabawi, which the Muslims built here with their migration from Mecca to Medina, has become a full center of science. People called Companions of Suffa have a great share in this situation. Because they used this place both as a housing and a school. This function of al-Masjid al-Nabawi affected the mosques of cities such as Kufa. With the foundation of Kufa in 17/638, mosques were built in the center and in the quarters of the city. The Companions who came here for different reasons conveyed their knowledge to the public in these mosques. Thus, in the first period the masjids in Kufa became the centers where the Companions conveyed their knowledge of Islamic sciences. Over time, various scientific circles were established in these mosques, and scholars transferred their knowledge of tafser, hadith and fiqh to the next generations. Especially many important jurists were trained in these places. Some of them are ’Alqamah b. Qays, Masruq b. Abdurrahman, Aswad b. Yazīd, Ibrāhīm al-Naḥa’ī, Ḥammād b. Abū Suleimān, Abū Ḥanīfah, Sufyan al-Thawri, Abū Yūsuf and Imam Muhammad. That these important jurists mostly acquired their knowledge of fiqh in the mosques in Kūfa and that some of them had important effects on the formation of the Hanafi sect made important the quantity and quality of the fiqh education in these places. As a result, it has been seen that the masjids in Kūfa have an important role in the raising of many jurists and the function of these places in this regard has been studied. Thus, this study aims to reveal the function of mosques and masjids in the historical process, albeit limited.
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
