Özet:

Hasday İbn Şaprut (910/915-970), iki Endülüs Emevi halifesinin sarayında görev almış kıymetli bir şahsiyettir. Yahudi kökenli olan Hasday, Endülüs Emevi Devleti’nde tabiplik, gümrük müfettişliği, elçilik, diplomatlık ve Yahudi halkı koruyuculuğu gibi çeşitli dallarda vazife almıştır. Ancak kendisini en çok gösterdiği alan diplomatik münasebetleridir. Endülüs’ün altın çağını yaşadığı 10.yüzyıla çok büyük katkılar sağlamış Hasday İbn Şaprut’a ait Türkçe kaynaklardaki bilgiler oldukça sınırlıdır. Çalışmamızda sunacağımız bilgilerin çoğunluğu Arapça ve İngilizce kaynaklardan elde edilmiştir. Bu çalışmada Hasday İbn Şaprut’un hayatı, kişiliği, Endülüs Emevi Halifelik sarayında yahudi bir doktor ve diplomat olarak üstlendiği görevler, tercüme faaliyetleri ile Hazar Ülkesinde kurmak istediği dünya yahudileri vatanı projesi inceleme konusu yapılmıştır. Böylelikle hem Hasday İbn Şaprut yardımcılığını yaptığı halife 3. Abdurrahman ve 2. Hakem’in dönemlerinde Endülüs sarayında yapılan kabuller ve yürütülen diplomatik ilişkilere dair veriler ortaya konulmaktadır. Hasday İbn Şaprut’un görevleri özelinde 10. yüzyıl Endülüs Emevi halifeliğinin siyasi tarihinin incelenmesi Endülüs bir arada yaşama tecrübesine farklı bir açıdan bakılmasını sağlaması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler: