Özet:

Mektup türü, teknolojik gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan yeni iletişim seçenekleri karşısında gücünü koruyamayıp gözden düşmüş olsa da bu türün edebiyat geleneğinde dikkate değer bir birikim oluşturduğu görülür. İletişim kuramcıları, geniş anlamda sadece yazılı metinlerin değil, iletişim amaçlı her ürünün aslında birer mektup olduğunu belirtmektedirler. Buna göre ilkel ya da gelişmiş her sanat ürünü de aslında bir mektuptur. Çünkü bu ürünlerin de birer vericisi, alıcısı ve kendilerine özgü birer iletişim dilleri vardır. Örneğin bir halı üzerindeki renklerin ve desenlerin kullanımıyla pekala hem dönemindeki hem de yüzyıllar sonraki muhatabına bir şeyler anlatabilmektedir. Dar anlamda ise yazılı birer iletişim nesnesi olan mektuplar roman türü içerisinde elverişli bir araca dönüşür. Romanlarda mektuplar ya yeri geldikçe başvurulan bir entrika unsuru olmuş ya da romanın tamamı art arda sıralanan mektuplardan oluşmuştur. Bu çalışmanın örneklemini oluşturan Kedi Mektupları birinci tipteki mektup roman tekniğine, Mektup Aşkları ise ikinci tipteki mektup roman tekniğine uygundur. Mektup türü mahrem ve kişisel olması, içten ve doğal bir anlatım gerektirmesi, birinci tekil kişi ağzından yazılması, çeşitli haberleri ve sırları taşıması, mektuplaşmalarda birden çok anlatıcının metne dahil olmasıyla çoğulcu bir bakış açısının yakalanabilmesi gibi özellikleriyle kurgusal ve hacimli bir tür olan roman için elverişli bir anlatım zemini oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan romanlar üzerinde de mektup türünün bu özellikleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde mektup türünün tarihçesi üzerinde durulmuş, daha sonra Türk ve dünya edebiyatında mektup ve mektup roman türlerinin gelişimi açıklanmıştır. Mektup roman türünün özelliklerinin açıklanmasının ardından mektup roman tekniğinin neden özellikle kadın yazarlar tarafından kullanıldığı konusunda kısa saptamalarda bulunulmuştur. Çalışma Kedi Mektupları ve Mektup Aşkları romanlarının mektup tekniği açısından değerlendirilmesiyle sonuçlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: