Abstract:

Bu çalışma, Kars ve yöresinde sığırlarda ayak hastalıklarına predispozisyon yaratabilecek bakım ve barındırma koşullarının belirlenmesi, ayak hastalıklarının prevalansının saptanması ile yetiştiricilerin koruyucu önlemler yönünden bilgilendirilerek ekonomik kayıplarınaza indirilmesi amacıyla yapılmıştır. Değişik yaş, ırk ve cinsiyette toplam 2317 sığır üzerinde yürütülen çalışmada 280 olguda ayak hastalığı tespit edildi ve insidans %12.08 olarak saptandı. Topallığın %35.26 sol arka, %31.21 sağ arka, %17.34 sol ön ve %16.19 oranında sağ ön ayakta lokalize olduğu görüldü. Arka ayaklardaki lezyonların büyük çoğunluğunun lateral tırnakta (%77.8), ön ayaktakilerin ise medial tırnaklarda (%64.2) yerleştiği saptandı. Cinsiyete göre dağılımlar ise % 48.2'sinin erkek, %51.8'inin ise dişi olduğu belirlendi. Hastalık saptanan 2317 olgunun % 36.78'inde (103 olgu) interdigital dermatitis, % 9.64'unda (27 olgu) ökçe ve taban eziği, % 9.28'unda (26 olgu) ökçe çürüğü, % 5.35'inde (15 olgu) digital dermatitis, %2.85'inde (8 olgu) beyaz çizgi hastalığı, %1.78'sinde (5 olgu) tırnak çatlağı, %1.78'sinde (5 olgu) interdigital flegmon, %1.42'sinde (4 olgu) rusterholz ulkusu, %1.07'sinde (3 olgu) ökçe apsesi saptanırken, olguların %30.00'unda (84 olgu) sadece tırnak deformasyonu gözlemlendi. Tırnak deformasyonlarının kendi içindeki dağılımı ise sivri tırnak 67, küt tırnak 28, dolgun tırnak 18, ayrık tırnak 5 ve makasvari tırnak 2 olarak belirlendi. Sonuç olarak yöredeki işletmelerde barınak ve zeminin yapısına gerekli özen gösterilmediği ve ayak ve tırnak bakımıyla ilgili pek çok konu üzerine yetiştiricilerin bilgilendirilmesinin ayak hastalıkları insidensini düşüreceği kanısına varılmıştır.

Keywords: