Özet:

Araştırmanın amacı, Türk ve çeviri çocuk romanlarının merak unsuru açısından incelenmesidir. Çocuklar, Türk çocuk kitapları kadar çeviri kitapları da okumaktadırlar. Bu nedenle hem Türk çocuk romanlarının hem de çeviri çocuk romanlarının merak unsuru açısından incelenmesi ve romanlardaki merak unsurlarının karşılaştırmalı olarak araştırılması gerekli görülmektedir. Çocuk kitaplarında, çocuğun merak duygusunun harekete geçirilmesi, onun kitabı sevmesini ve zamanla okuma alışkanlığı kazanmasını sağlayabilir. Çocuk romanlarında merak unsuruna yer verilmesinin, çocuğun kitabı severek okuması ve okuma alışkanlığı kazanması üzerindeki rolü dikkate alındığında, Türk çocuk romanları ve çeviri çocuk romanlarında merak unsurunun incelenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırmayla yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma materyalleri, sekiz Türk ve sekiz çeviri çocuk romanıdır. Bu romanlar, ortaokul yaş düzeyine yönelik romanlar arasından seçilmiştir. Ayrıca, romanlar, belirlenen birtakım ölçütleri de karşılamaları nedeniyle inceleme kapsamına alınmıştır (Bkz: Çalışmanın Materyalleri). Araştırmanın veri toplama aracını, araştırmacılar tarafından geliştirilen Merak Unsurları Çizelgesi oluşturmaktadır. Alanyazındaki kaynaklar araştırmacılar tarafından taranmış ve kaynaklardaki merak unsurları ayrıntılı çözümleme sürecinin ardından belirlenmiştir. Çözümleme sürecinde çocukların merak duygusunu harekete geçirdiği düşünülen merak unsurları dikkatli bir şekilde seçilmiştir. Merak unsurlarının ifade ettiği sözcük anlamlarıyla ilgili kaynaklardaki açıklamalara başvurulmuştur. Kaynaklarda en çok yer alan on üç adet merak unsuru belirlenerek çizelge oluşturulmuştur. Çocuk romanları, merak unsuru açısından oluşturulan çizelgeye göre incelenmiş ve romanlarda belirlenen merak unsurları çizelgedeki ilgili merak unsuruna göre sınıflandırılmıştır. Araştırmada çocuk romanlarından elde edilen veriler, yorumlar eşliğinde tablolarda gösterilmiştir. Araştırma verileri, doküman incelemesi yoluyla toplanmış ve içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Romanlarda belirlenen merak unsurlarının güvenirliğini ve geçerliğini sağlamak amacıyla kodlayıcılar arası tutarlığa bakılmış, alan uzmanlarının görüşüne başvurulmuş ve merak unsurları doğrudan aktarım yoluyla verilmiştir. Merak unsuru çeşitliliği açısından, Türk ve çeviri çocuk romanlarının yeterli ve yakın düzeyde oldukları, merak unsuru toplam sayısı açısından Türk çocuk romanlarının daha zengin içeriğe sahip oldukları saptanmıştır. Merak unsurlarının tüm çocuk romanlarında dengeli dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Tüm çocuk romanlarının merak unsuru açısından belirli yetkinliğe sahip oldukları söylenebilir. Tüm kitaplarda en çok bulunan merak unsuru, soru sorma/sorulara yanıt aramadır. Anne-baba ve öğretmenlerin, çocukların merak duygusuna hitap eden kitaplarla onları buluşturması, Türkçe ders kitaplarında merak unsuru içeren metinlere yer verilmesi ve farklı çocuk kitapları üzerinde merak unsurlarının araştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: