Özet:

Araştırma, kanser tanısı alan hastaların yaşam kalitesini, sosyal destek düzeylerini ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini, 01 Şubat - 01 Mayıs 2010 tarihleri arasında, Balıkesir’ de bir devlet hastanesinin kemoterapi ünitesinde ayaktan tedavisi yapılan ve çalışmaya katılmaya gönüllü 102 kanser tanısı almış hasta oluşturdu. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografi bilgi formu, EORTC QLQ-C30 Yaşam Kalitesi Version 3.0 Türkçe Ölçeği ve Kanser Hastası Sosyal Destek Ölçeği (KHSDÖ) ile toplandı. Veriler, SPSS 21.0 paket programında değerlendirilip, istatistiksel analizde ortalama, yüzdelik dağılımları, korelasyon, t testi, One Way Anova, Bonferroni analizleri kullanıldı. Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalamasının 58,8±11,5 olduğu, %58,8' inin erkek, %60,8’inin ilköğretim mezunu, %90,2’sinin evli, %34,3’ünün herhangi bir işte çalışmadığı ve %96,1’inin sosyal güvenceye sahip olduğu belirlendi. Hastaların KHSDÖ toplam puan ortalaması 143,8±20,8 olup, algıladığı sosyal desteğin yüksek olduğu saptandı. Eğitim durumu, yaşanılan yer ile KHSDÖ madde toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edildi (p<0.05). Bonferroni ileri analizinde farkın lise mezunu olan hastalar ile okur-yazar olmayan hastalar arasında ve şehirde yaşayanlar ile köyde yaşayanlar arasında olduğu saptanmıştır. Hastaların EORTC QLQ-C30 Yaşam Kalitesi Ölçeği genel sağlık durumu alt ölçeği puan ortalaması 55.96±24.21 olarak orta düzeyde bulundu. Hastaların fonksiyonel ölçek bölümündenyüksek puanı emosyonel fonksiyondan,düşük puanı da uğraş fonksiyonundan aldıkları tespit edildi. Semptom ölçeği bölümünde iseyüksek puan ortalaması maddi zorluk maddesinde görülürken,yoğun görülen üç semptom yorgunluk, iştahsızlık, uykusuzluk olarak belirlendi. KHSDÖ ölçeği toplam puanı ile yaşam kalitesi ölçeği genel sağlık durumu alt ölçeği ve fonksiyonel ölçek alt ölçeği puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki, semptom ölçeği ile arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Hastaların sosyal destek düzeyi arttıkça yaşam kaliteleri yükselmekte, sosyal destek düzeyi azaldıkça ise yaşam kalitelerinin düşmekte olduğu belirlendi.Kanser hastalarının yaşam kalitelerinin orta düzeyde olduğu, hastaların ailesinden algıladığı sosyal desteğin yüksek olduğu, sosyal destek düzeyi arttıkça yaşam kalitesinin de arttığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: