Citation Number
3
Views
15
Gerçek hayattaki karar problemlerinde genellikle, karar konusuyla ilgili yeterli düzeyde bilgi ve deneyime sahip sınırlı sayıda uzmanın görüşlerinden yararlanılarak sonuca ulaşılmaktadır. Çalışmada, karar verme süreçlerinde uzman sayılarının arttırılmasıyla yeni görüşlerin elde edilebilmesine ve uzman değerlendirmelerindeki belirsizliğin rassallık dikkate alınarak gerçek hayata uygun bir şekilde modellenebilmesine imkan tanıyan yeni bir Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yaklaşımı önerilmiştir. Bu kapsamda, farklı bakış açılarıyla alternatif sıralamalarını elde etmeyi sağlayan Oran Analizi Temeline Dayalı Çok Amaçlı Optimizasyon Yöntemi (The Multi-Objective Optimization by Ratio Analysis Method-MOORA) kapsamındaki iki farklı yöntem, sürekli düzgün dağılım kullanılarak geliştirilmiştir. Bu yaklaşımlar, MOORA Oran ve MOORA Referans Noktası yaklaşımlarıdır. Sürekli düzgün dağılım, belirli bir aralıkta yer alan her bir değerin ortaya çıkma şansının eşit olması nedeniyle tercih edilmiştir. Bu durum, farklı uzman görüşlerinin her birine eşit şans verilmesi anlamını taşımaktadır. Buna göre, sınırlı sayıda uzmanın görüşleri kullanılarak, sürekli düzgün dağılımla rastgele sayılar üretilip kriter ve alternatiflerin değerlendirmelerine ilişkin sonuçlar arttırılabilir. Her bir farklı değerlendirme, bir uzmanı temsil etmektedir. Rastgele sayılar, mevcut uzmanların en yüksek ve en düşük değerlendirmeleri dikkate alınarak, söz konusu aralıkta üretilmiştir. Bunun sebebi ise, karar konusuna ilişkin bir ön değerlendirme elde etmektir. Bununla birlikte, önerilen yaklaşım görev temelli bir yaklaşım olup, karar vericiler alternatifleri değerlendirmeden önce ilgili alternatiflerin kullanımını gerçekleştirmektedirler. Bu kullanım esnasında, karar vericilere uygulamaya dönük farklı görevler verilmektedir. Görevlerin gerçekleştirilme etkinliği, karar vericilerin gerçek kullanıcıların ihtiyaçlarını anlamalarını sağlamakta ve farklı bir bakış açısıyla alternatifler değerlendirilebilmektedir. Çalışmada alışveriş merkezlerinin değerlendirilmesi kapsamında dikkate alınan evrensel tasarım prensipleri ve kullanıcı mennuniyeti kriterleri açısından da önerilen görev temelli ÇKKV yaklaşımı önem taşımaktadır. Geliştirilen iki farklı MOORA yaklaşımı, alışveriş merkezlerinin evrensel tasarım prensipleri ve kullanıcı memnuniyeti kriterleri dikkate alınarak değerlendirilmesi için uygulanmış ve elde edilen alternatif sıralamaları tartışılmıştır. Ayrıca, söz konusu iki farklı yaklaşımın, kriterlerin önem ağırlıklarını da hesaplayabilecek şekilde geliştirilmesi de sağlanmıştır. Gerçekleştirilen çalışma, önerilen yeni yaklaşım ve alışveriş merkezlerinin değerlendirilmesinde dikkate alınan kriterler açısından orjinallik içermektedir.
In real-life decision-making issues, the conclusion is often obtained by the opinion of a limited number of experts with sufficient knowledge and experience on the decision-making subject. The study proposed a new Multi-Critical Decisioning approach that allows new opinions to be obtained by increasing the number of experts in decision-making processes and the uncertainty in the expert assessments to be modeled in a way appropriate to real life, taking into account the rationality. In this context, two different methods in the framework of the Multi-Objective Optimization by Ratio Analysis Method-MOORA, which enables the achievement of alternative rankings with different perspectives, have been developed using continuously correct distribution. These approaches are MOORA Rate and MOORA Reference Point approaches. Continuous correct distribution is preferred because the chances of appearance of each value in a specific interval are equal. This means that different expert opinions are given equal chances to each. Accordingly, using the opinions of a limited number of experts, the continuous correct distribution of random numbers can be produced and the results in the assessment of criteria and alternatives can be increased. Each different assessment represents a specialist. Random numbers were produced in the respective interval, taking into account the highest and lowest ratings of existing experts. This is due to obtaining a preliminary assessment on the subject of the decision. However, the proposed approach is a task-based approach, and decision makers realize the use of the relevant alternatives before evaluating alternatives. During this use, decision makers are given different tasks to implement. The effectiveness of the implementation of tasks ensures that decision makers understand the needs of real users and can evaluate alternatives from a different perspective. The proposed task-based approach of the CCCV is also important in terms of the universal design principles and criteria for user satisfaction taken into account in the framework of the evaluation of shopping centers. Two different MOORA approaches developed have been discussed, the alternative rankings implemented and achieved to be evaluated taking into account the universal design principles of shopping centers and the criteria of user satisfaction. In addition, the two different approaches have been developed in a way that can also calculate the importance of the criteria. The conducted study includes originality in terms of the proposed new approach and the criteria taken into consideration in the assessment of shopping centers.
In real life decision problems, the result is generally obtained by using the opinions of a limited number of experts who have sufficient knowledge and experience on the subject of the decision. In the study, a new Multi Criteria Decision Making (MCDM) approach was proposed, which enables new views to be obtained by increasing the number of experts in decision-making processes and modeling uncertainty in expert evaluations in a real-life manner. In this context, two different methods, which are based on the The Multi-Objective Optimization by Ratio Analysis (MOORA) Method, are developed using continuous uniform distribution. These approaches are MOORA Ratio and MOORA Reference Point approaches. Continuous uniform distribution was preferred because each value within a certain range had an equal chance of occurrence. This means that each expert opinion is given an equal chance. Accordingly, by using a limited number of experts' opinions, random numbers are generated with continuous uniform distribution; the results of the evaluation of criteria and alternatives can be increased. Each different assessment represents an expert. Random numbers were generated within this range, taking into account the highest and lowest assessments of current experts. The reason for this is to obtain a preliminary assessment of the decision. However, the proposed approach is a task-based approach and decision-makers make use of relevant alternatives before evaluating them. During this use, decision makers are given different practical tasks. The efficiency of performing tasks enables decision-makers to understand the needs of real users and can be evaluated from a different perspective. The task-based MCDM approach is also important in terms of universal design principles and user satisfaction criteria considered in the evaluation of shopping centers in the study. Two different MOORA approaches have been applied in order to evaluate the shopping centers considering universal design principles and user satisfaction criteria and the alternative rankings obtained have been discussed. In addition, these two different approaches were developed to calculate the importance weights of the criteria. The study involves originality in terms of the proposed new approach and the criteria considered in the evaluation of shopping centers.
Field : Fen Bilimleri ve Matematik; Mühendislik
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
