Views
110
Downloands
11
Halk hikâyeleri toplumun hafızasında her zaman canlılığını koruyan, devamlılığını sözlü ve yazılı kültür içerisinde değişerek ve dönüşerek devam ettiren türlerin başında gelir. Türk halk hikâyeciliği ise edebiyatımızda XVI yüzyıldan itibaren görülmeye başlar. Genellikle bir aşığın başından geçen aşk hikâyesi ya da kahramanlık hikâyelerinin âşık tarafından hikâye edilmesi şeklinde ortaya çıktığı için âşık edebiyatı ile iç içe geçmiş haldedir. Âşıkların hikâye ettiği olaylar bu türde nazım nesir karışık olarak ifade edilir. Halk hikâyelerinin konusunu ise aşk ve kahramanlık oluşturmaktadır. Kahramanın başından geçen olaylar gerçek bir yaşamdan alınmış olsa dahi edebi metne taşınırken kurgusal bir düzenlemeye tabi tutulur. Bu kurgusal düzende edebi metni oluşturan zaman ve mekân önemli bir yer tutar. Her ne kadar halk hikâyelerinde mekân ve zaman gerçek hayattan alınmış olsa da edebi metin içerisinde salt zaman ve mekân anlamı barındırmasının dışında geçmişten gelen değerleri taşıması, metnin olay örgüsünde çatışma noktalarını oluşturması bakımından önem taşır. Halk hikâyeleri anlatı geleneğimiz içerisinde destandan romana geçişte önemli bir aşamadır. Halk hikâyeleri günümüzde ise varlığını sözlü ve yazılı ortamda devam ettirmektedir. Halk hikâyeleri içerisinde en çok bilinen türlerin başında aşk konulu halk hikâyeleri gelir. Türk edebiyatında Kerem ile Aslı hikâyesi, gerek Anadolu’da gerekse diğer Türk boyları içerisinde oldukça sevilen, çok geniş bir coğrafyaya yayılmış bir halk hikâyesidir. Bu aşk hikâyesi teşekkülünden itibaren günümüze kadar hem sözlü hem yazılı edebiyatımızda anlatıla gelmiştir. Eser çeşitli yönlerden yüzyıllar boyunca edebiyatımızın her alanında etkili olmuş ve günümüzde ise etkisini sürdürmektedir. Kerem ile Aslı hikâyesinin günümüzde canlılığını korumasında eserin aşk gibi evrensel bir değeri barındırmasının yanında eserin zaman ve mekân birlikteliğinden hareketle olay ve kişilerin sağlam bir zemine oturtularak oluşturduğu kurgusunun etkisi vardır. Bu nedenle zaman ve mekân birlikteliği eserin geçmişten günümüze taşınmasında önemli bir işleve sahiptir. Bu çalışmamızda Kerem ile Aslı hikâyesinde yer alan zaman ve mekân birlikteliği Rus dil bilimci Mihail Bahtin’in kronotop (zaman uzam) kuramına göre incelenmiştir. Gerçekte yaşanmış ya da gerçekten esinlenmiş bir olay ya da durumun sanatsal metne aktarımında zaman ve mekânın birlikteliği işlevsel bir görev üstlenmektedir. Eserin üretildiği toplumda yer alan sosyal ve kültürel hayat yine kronotoplar aracılığıyla metinde yer alır. Bu bakımdan gerçek bir hayattan alınarak sanatsal bir forma dönüşen Kerem ile Aslı hikâyesinde zaman ve mekân metnin gerçeklik algısında ve olay örgüsünde temel işleve sahiptir. Bu çalışmamızda kronotop kuramının edebi metindeki anlamı ve işlevi Mihail Bahtin’in çizdiği çerçevede açıklanmıştır. Kronotop türleri ve türlerin özellikleri ve metindeki işlevlerine değinilmiştir. Daha sonrasında Kerem ile Aslı hikâyesindeki zaman mekân birlikteliği açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda Mihail Bahtin’in tasnifine uygun olarak eserde “karşılaşma”, “yol” zaman uzamlarının varlığı ve bu kronotopların işlevi belirlenmiştir. Ayrıca eserin kendine has olarak “bahçe”, “kahvehane” ve “turna” kronotoplarının varlığı ve eserin olay örgüsü içerisindeki işlevi belirlenmeye çalışılmıştır.
People's stories come at the forefront of the species that always keep their vitality in the memory of society, continuing their continuity in the oral and written culture, changing and turning. The Turkish people's history begins to be seen in our literature from the 16th century. Often the love story of a lover or the heroic stories appear in the form of being told by the lover is intertwined with love literature. The stories of the lovers are expressed in this kind of kind of gentle generations. The theme of the people’s stories is love and heroism. Even if the events of the hero are taken from a real life, it is subject to a fictional arrangement when transferred to the literary text. The time and space that forms the literary text in this fictional order holds an important place. Although the place and time in the people’s stories are taken from real life, it is important in literary texts to carry the values from the past, except for the simple time and space meaning, in terms of creating conflict points in the event organization. People's stories are an important stage in the transition from the story to the novel. People's stories today continue to exist in a verbal and written environment. In popular stories, the most well-known species come to love-themed folk stories. Kerem and his true story in Turkish literature is a popular story that is very loved in other Turkish lengths, spread to a very wide geography, either in Anadolu or other Turkish lengths. This love story has been told in our oral and written literature from the beginning to the present day. The work has been influential in all areas of our literature for centuries and continues to influence it today. Kerem and the true story in preserving their vitality today, in addition to the fact that the work has a universal value like love, the work has the effect of the fiction that the event and people are formed by moving from the time and space unity to a solid ground. Therefore, the time and space unity has an important role in the movement of the work from the past to the present. In this study, the time and space association in Kerem and the true story was studied according to the theory of the chronotop (time extension) of the Russian language scientist Mikhail Bahtin. The unity of time and space is a functional task in the translation of an actual or truly inspired event or situation into the artistic text. The social and cultural life in the society in which the work is produced is again presented in the text through chronotops. From this point of view, the Kerem and the Real Story, taking from a real life and becoming an artistic form, have a fundamental function in the perception of the reality of time and space of the text and in the organization of events. In this study, the meaning and function of the chronotop theory in the literary text is explained in the framework drawn by Mikhail Bahtin. Chronotop species and species are referred to in the characteristics and functions of the text. After that, Kerem and his true story were attempted to explain the unity of the place. In our study, in accordance with the definition of Mikhail Bahtin, the existence of "confrontation" in the work, the "way" time extensions and the function of these chronotops have been determined. Also, the work has been tried to determine the presence of the chronotops "Garden", "Coffee" and "Turna" and the function of the work within the event line.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
