Özet:

Amaç: Diabetes Mellitus'un (DM) uzun dönem etkileri sonucu; çeşitli hasarlar, disfonksiyonlar, organ yetmezlikleri, özellikle göz, böbrek, kalp ve damar hasarları oluşabilir. İrisin, nörodejenerasyonda oldukça etkili bir protein olan eşleşme bozucu proteinler (UCP)'in gen ekspresyonunu ve mitokondriyal yoğunluğunu artırmaktadır. Bu çalışmada streptozotosin (STZ) ile deneysel diyabet oluşturulan sıçan beyin dokusunda irisin immünreaktivitesi üzerine enalaprilin (EN) etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 18 adet Wistar albino cinsi erişkin erkek sıçan kullanıldı. Deney hayvanları her grupta 6 sıçan olmak üzere 3 eşit gruba ayrıldı. Kontrol grubuna deney süresi olan 6 hafta süresince herhangi bir işlem yapılmadı. DM grubuna 50 mg/kg tek doz STZ i.p olarak verildi. DM+EN grubuna ise 50 mg/kg tek doz STZ i.p olarak verilip enalapril 5 mg/kg/gün dozunda oral olarak uygulandı. Deney sonunda anestezi altında dekapite edilen sıçanların beyin dokuları hızla çıkartıldı. Beyin dokuları histolojik takip sonrası parafin bloklara gömüldü. Parafin bloklardan alınan kesitlere irisin immünreaktivitesi için avidin-biotin-peroksidaz metodu uygulandı. İmmünohistokimyasal boyanmanın değerlendirilmesinde; immünreaktivitenin yaygınlığı ve şiddeti esas alınarak histoskor oluşturuldu. Bulgular: Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında irisin immünreaktivitesi DM grubunda istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde azalmıştı. DM grubu ile karşılaştırıldığında ise irisin immünreaktivitesi DM+ EN grubunda anlamlı olarak artmıştı. Sonuç: Diyabetik beyin hasarına karşı efektif olduğu bilinen EN' in birçok mekanizma ile birlikte irisin üzerinden de etki edebileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: