Abstract:

Gazetecilik, ortaya çıktıktan kısa bir süre sonra kontrol edilmesi gereken bir alan olmaya başlamıştır. Zaman zaman etik ihlaller olmuş bu ihlaller bazı toplumsal, siyasi, ekonomik sorunlara yol açmış ve bu sorunlar farklı meselelere de neden olmuştur. Bu tür sorunların önüne geçmek için basın dışardan müdahale ile denetlenmeye başlamış, yasalara bağlı olarak denetlenen basın, bazı kısıtlamalara maruz kaldığı için görevini yerine getirememeye başlamıştır. Denetim uygulamaları sadece basın görevini yapamamakla kalmayıp basın çalışanlarını da bazı yaptırımlarla karşı karşıya bırakmış ve mesleğin itibarını kaybetmesi gibi sorunları da beraberinde getirmiştir. Basın tüm bunların önüne geçebilmek için dışarıdan müdahale yerine, mesleğin içerisinde oluşturulan bir mekanizmaya ihtiyaç duymuştur. Kendi kendini denetleme mekanizması olarak ortaya çıkan özdenetim uygulanmaya başlanmıştır. Uzun zaman önce özdenetim adına çalışmalar başlamış, başarı elde etmiş olsa da bu uzun soluklu olmamıştır. Gönüllülük esasına dayanması ve özdenetim adı altındaki yaptırımların etkili olmaması nedeniyle bir süre sonra başarısızlıkla sonuçlanan bir girişim olarak kalmıştır. Daha sonra özdenetim uygulamalarını daha etkin bir şekilde geliştirmek için çalışmalar yapmaya devam edilmiştir. Dünyada ve ülkemizde birçok doğal afet meydana gelmekte ve bu afetleri kamuoyu yakından takip etmektedir. Bu nedenle de yaşanan bu afetler medya için haber değeri yüksek olaylar olmaktadır. Medya çalışanlarının afet haberlerini aktarırken hassasiyet göstermeleri bir hayli önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı medya özdenetim uygulamalarının ve afet haberciliğinde medyada özdenetiminin önemini vurgulamaktır. Çalışmada, özdenetim uygulamalarının başlangıcı ve uygulamalar için atılan adımlar ile özdenetim sistemleri ve Ombudsmanlık kavramı incelenecek son olarak da afet döneminde medya özdenetimine yer verilecektir. Çalışmanın yöntemi olarak nitel araştırma yönteminden literatür taraması kullanılacaktır.

Keywords: