Özet:

  Çalışmanın konusunu oluşturan insan iskeletleri, Nevşehir / Ovaören 2012 kazı sezonunda Topakhöyük’te yapılan kazı çalışmaları sonunda ele geçirilmiş ve Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilmiştir. Ovaören Erken Tunç Çağı iskeletleri 13 bireyden oluşmaktadır. İskeletler antropolojik açıdan incelenmiş, bireylerde öncelikle yaş ve cinsiyet sapanmış, topluluğun paleodemografik yapısı ortaya konulmuştur. Buna göre Ovaören toplumunun  1’ini çocuk (% 8), 6’sını kadın (% 46), 4’ünü erkek (% 31) ve 2’sini yeterli cinsiyet kriteri bulunamadığı için cinsiyetleri belirlenemeyen (% 15) bireylerin oluşturduğu görülmüştür. Paleodemografik yapı diğer eski Anadolu toplumlarıyla karşılaştırılmıştır. İskelet kalıntılarında epi-genetik karakterlerin ve patolojk lezyonların varlığı saptanmıştır. Elde edilen patolojik bulgular ışığında Ovaören insanlarının genel sağlık durumu ile ilgili bilgilere ulaşılmıştır. İskeletlerde özellikle arthiritis, porotic yapılar, omurlarda osteofit ve schmorl nodülü gibi lezyonlar görülmüş, bu veriler bize, bireylerin yetersiz beslenme, günlük yaşamdaki fiziksel stres gibi olumsuz koşulların etkilerine maruz kaldıklarını düşündürmüştür. Bireyler morfolojik açıdan incelenmiş, sadece 1 kadın bireyde boy uzunluğu hesaplanabilmiştir. Bu bireyde boy uzunluğu, Pearson’a (Pearson, 1899: 169) göre 149,16; Trotter-Gleser’e (Trotter ve Gleser, 1952: 463) göre 152,05 olarak belirlenmiştir. Boy uzunluğu değeri karşılaştırdığımız çağdaşı toplumlardan çok da farklı değildir, fakat biraz daha kısadır. Ovaören bireylerine ait toplam 115 daimi diş paleopatolojik açıdan incelenmiş, % 62,60 oranında diş aşınmasına,  % 2,61 oranında diş çürüğüne, % 2,61 oranında hypoplasia ve % 8,70 oranında diştaşı oluşumuna rastlanmıştır. Aşınmalar özellikle 2 düzeyinde  (% 43, 05) yoğunlaşmaktadır. Elde edilen veriler, Ovaören insanlarının yoğun tarım toplumu olmadığını ve ağız ve diş sağlığının diğer Tunç Çağı toplumlarına göre oldukça iyi olduğunu göstermiştir. Anadolu’daTunç Çağı dönemlerine ait az sayıda iskelet materyali ele geçmektedir. Sonuç olarak bu çalışma ile arkeoloji ve antropoloji için önemli, dönemi yansıtan verilere ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: