Özet:

İnsan hakları, tanımı gereği, evrenseldir. Öte yandan, insan haklarını temellendiren  görüşler incelendiğinde, bu görüşlerin tüm insanların temsil edildiği kültürlerin ortak  ürünü olmadığı, aksine, insan haklarının ortaya çıkışında belirli bir kültürün oldukça  baskın olduğu görülmektedir. Yani insan haklarının “evrenselliği” iddiasını ortaya koyan  temellendirmeler, bu iddiaya tezat oluşturacak şekilde, büyük ölçüde “yerel”dir;  “Batı Avrupa kültürü”nün etkisi altında gelişmiştir. Dolayısıyla bu yazı, bu çelişkiden  kaynaklanan problem üzerine odaklanmaktadır: Belirli bir kültürün etkisinde ortaya  çıkan bir düşünce, evrensel olabilir mi? İnsan haklarına eleştirel bir gözle yaklaşan  kültürel görecelilik anlayışına göre bu mümkün değildir. Bu yazıda, önce yukarıda  bahsedilen çelişki ortaya konmaya çalışılacak, sonra da kültürel görecelilik anlayışının  bu çelişkiye nasıl bir yaklaşımla tepki verdiği üzerinde durulacak, son olarak da  evrensellik ve göreceliliğin uzlaştırılması için bir ölçü koymanın mümkün olup olmadığına  ilişkin fikir yürütülecektir.

Anahtar Kelimeler: