Abstract:

Amaç: ilaç harcamaları her geçen gün Türkiye ve dünya genelinde artış göstermektedir. Bu artışın hastalık yükü ile paralellik göstermemesi, akılcı ilaç kullanımı konusu üzerinde titizlikle durmayı gerektirmektedir. Bu konuda, diş hekimlerinin mevcut bilgi ve tutumlarının ortaya konulması, var olan yapının iyileştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmada diş hekimlerinin, akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın evrenini İstanbul ilinde faaliyette bulunan kamuya bağlı ağız diş sağlığı hastaneleri ve merkezlerinde görev alan toplam 1335 diş hekimi oluşturdu. Araştırmada örneklemi için Gpower güç analizi yapıldı ve %95 güven aralığında örneklem sayısının 299 olduğu belirlendi. Ancak çalışmaya katılmayı kabul etmeyen 143 diş hekimi araştırmanın örneklemi kapsamına alınamadı ve örneklemi 156 diş hekimi oluşturdu. Araştırmanın verileri 02 Aralık 2019-26 Ocak 2020 tarihleri arasında anket yöntemi ile toplandı. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan, "Tanıtıcı Bilgi Formu" ve Veri toplama aracı olarak Sağlık Bakanlığının (SB) hazırladığı 17 sorudan oluşan Hekim Değerlendirme Formu kullanıldı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi uygulanmıştırBulgular: Araştırmaya katılan diş hekimlerinin %33,3’ü kadınlardan, %66,7’i erkeklerden oluşmaktadır ve %40,4’ü 31-40 yaş aralığındadır. Diş Hekimlerinin %43’ü 10 yıl ve üstü mesleki tecrübeye sahiptir. Katılımcıların %79,5’i diş hekimi iken %29,5’i uzman diş hekimidir.Diş hekimlerinin %90,3’i (n=141) mezuniyet sonrası meslek içi eğitimlerine katılırken, AİK (akılcı ilaç kullanımı) konusunda %62,1’i (n=97) eğitim aldığı saptandı. Diş hekimlerin %53,2’ü (n=83) hizmet içi eğitimlerden, %46,7’si (n=73) diş hekimliği fakültelerinden AİK eğitimi aldığı belirlendi. Hekimlerden mesleğinde 10 yıldan az çalışanların %57’si (n=89) 10 yıldan fazla çalışanların %43’ü (n=67) diş hekimliği fakülteleri tarafından verilen AİK eğitimi almıştır (p=0,00). Diş hekimleri reçeteleme yaparken bilgi kaynaklarından %92,3 (n=144) oranında yararlanmaktadır. Diş Hekimlerin reçeteleme yaparken en çok faydalandığı bilgi kaynağı internettir.Sonuç: Örgün diş hekimliği eğitimi sırasında diş hekimliği fakültelerinin akılcı ilaç kullanımı (AİK) eğitimine verdiği önemin artırılması gerektiği görülmektedir. Bulgular diş hekimlerinin ilaç bilgisi, reçeteleme konusunda kaynak olarak daha çok interneti kullanması; internet üzerinden kolay, ücretsiz ulaşılabilecek güvenilir kaynaklar oluşturulması ve hekimlere tanıtımı yapılması gerektiğini düşündürmektedir. Hekimlerin ilaç advers etkilerini yeterince bildirmediği görülmektedir. İlaç advers etkilerinin bildiriminin önemi hekimlere anlatılmalıdır.

Keywords: