Özet:

Temel dil becerileri anlama ve anlatma becerileri şeklinde ikiye ayrılır. Anlatma becerilerinden biri olan konuşma, günlük hayatta en sık başvurduğumuz dil becerilerindendir. Bu özelliğinden dolayı akıcı ve düzgün konuşmanın geliştirilmesi önem arz etmektedir. Konuşma becerileri denilince akla ilk gelen ders Türkçe dersleridir. Bu derslerde öğrencilerin sözlü ifade becerilerini geliştirmek için öğretmen kılavuz kitaplarda çeşitli etkinliklere yer verilmektedir. Kılavuz kitaplardaki yönergelerle bu etkinliklerin ne şekilde ele alınacağı öğretmenlere açıklanmaktadır. Bu araştırmada ortaokul 7. ve 8. Sınıf Türkçe derslerindeki sözlü anlatım etkinliklerinin seçilen konuşma konuları, kullanılan yöntem/ teknikler, konuşmaya hazırlık ve sunum türleri ile değerlendirme basamağına yer verilip verilmemesi bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için her iki sınıf seviyesinden dörder olmak üzere toplam sekiz adet öğretmen kılavuz kitabı değerlendirilmiştir. Bu kapsamda 7. Sınıfta 101, 8. Sınıfta 101 olmak üzere toplam 202 tane sözlü anlatım çalışması, kılavuz kitaplardaki yönergelerden hareketle incelenmiştir. Elde edilen bulgular tablo ve grafikler ile sunulmuştur. Araştırmanın bulgularına sözlü anlatım etkinliklerinde ilişkilendirmeye dayalı, tanıtmaya dayalı ve metne dayalı konuşmalar şeklindeki konuların daha fazla kullanıldığı; etkinliklerde en fazla güdümlü, yaratıcı, kelime ve kavram havuzundan seçerek konuşma, en az ikna etme ve hafızada tutma yöntem/tekniklerine yer verildiği; etkinliklerin daha çok bireysel hazırlık ve sunum şeklinde gerçekleştirildiği; değerlendirme boyutunun etkinliklerde çok fazla yer almadığı, yapılan değerlendirmelerin ise daha çok öz değerlendirme şeklinde gerçekleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: