Özet:

Çağımız toplumlarında kimliği oluşturan en önemli faktör hiç şüphesiz ki tüketim malları ve tüketim kalıplarıdır. Kimlikler, bu tüketim kültürü içinde şekillenerek hızla tüketilen, satın alınabilen ve kısa sürede değiştirilebilen sembolik bir görünüm haline gelmiştir. Özellikle sosyal medya ile birey, kendisine ilişkin bilgileri üyesi olduğu platformlar üzerinden sergileyerek toplumsal bir görünürlük kazanmaya başlamıştır. Birey, sosyal medya üzerinden sürekli kim olduğunu sergilemekte ve içinde bulunduğu sosyal çevreye, tüketim alışkanlıklarına, aile ve arkadaşlık ilişkilerine dair bilgileri istediği şekilde kurgulayarak, görselliğe dayalı bir kimlik oluşturma yoluna gitmektedir. Eraslana’a göre (2013), zaman ve mekan kavramları, sosyal medya ile yeniden şekillenmekte, bireyler ise bu dönüşmüş görünürlüğün içinde sosyalleşmeye çalışmaktadır. Sosyalliği mümkün kılan kamusal alanda var olmak gibi fiziksel tanımlar, sosyal medyada görünür olmak gibi sanal tanımlarla zihinsel ve bedensel düzeyde değiş tokuş halindedir. Oluşan bu ara yüzler sayesinde yeni özgürlük alanları keşfettiği hissiyle hareket eden birey, parçası olduğu yeni kamusallık türünü de bu hissin motivasyonuyla pekiştirmektedir. Resim, fotoğraf, video, film gibi görsel paylaşım ağırlıklı iletişimin yanında blog, mikroblog, forum, sözlük, sohbet, tanışma odaları gibi metin tabanlı iletişim ile yenilenmiş zaman ve mekan hissinin açık uçları, egemen temsiliyet tarzlarına alternatif ya da yandaş bedenleri ve kimlikleri doğurmaktadır. Son zamanlarda sosyal medyada yoğun olarak paylaşılan özçekim fotoğraflar, bireyin kimlik inşasında önemli bir araç haline gelmiştir. Türkiye’de de insanlar sosyal medya hesapları üzerinden kendi çektikleri özçekim fotoğrafları sıklıkla kullanmaktadırlar. Çalışmada, kimliklerin sosyal ağlar yoluyla yeniden oluşumu; sembolik ve sözsüz iletişim, gösteri toplumu, gözetlenme ve benliğin sunumu gibi kavramlar, Goffman’ın kuramsal yaklaşımlarıyla irdelenecektir. Ayrıca insanların özçekim kullanma alışkanlıkları bir anket yapılarak ölçümlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: