Abstract:

Bu araştırmanın amacı 1950 yılından günümüze kadar Türkiye’de liselerde uygulanan tarih dersi öğretim programları ile tarih ders kitaplarında Ermeni sorunu ve tehcir başta olmak üzere Ermenilerle ilgili konulara yaklaşımı ortaya koymaktır. Genel tarama modeli ve doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı bu araştırma kapsamında araştırma dönemi olan 1950-2015 yılları arasında liselerde uygulanan tarih dersi öğretim programları ile aynı dönemde okutulan ve örnekleme dâhil edilen ders kitapları inceleme ve değerlendirmeye tâbi tutulmuştur. Araştırma sonucunda Türkiye’de Ermeni sorunu ve tehcir konularına lise tarih öğretiminde yer verilmesinin genel olarak iki aşamada gerçekleştiği anlaşılmıştır. Ermeni terör örgütü ASALA’nın 1970’li yıllarda Türk diplomatlara yönelik suikastlar düzenleyerek Ermeni sorununu dünya gündemine taşıma gayretleri karşısında Milli Eğitim Bakanlığı 1981 yılında T.C. İnkılâp Tarihi, 1983 yılında ise lise III. sınıf Tarih dersi öğretim programlarına Ermeni sorunu ile ilgili konuları ekleyerek öğrencilerin bu konularla ilgili doğru bilgilendirilmesini ve bilinçlendirilmesini hedeflemiştir. Tarih dersi öğretim programları ve ders kitaplarında Ermeni sorunu ve tehcir konularıyla ilgili nispeten sınırlı bilgilerin yer aldığı bu dönemi Ermeni diasporasının 1915 yılı olaylarını dünya kamuoyuna Ermeni soykırımı şeklinde sunma ve birçok ülke parlamentosunda bu yönde karar çıkartma gayretleri karşısında Milli Eğitim Bakanlığının 2002 yılında Ermeni, Yunan-Pontus ve Süryaniler ile ilgili konuların Ortaöğretim Tarih ve T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programlarında yer alması yönündeki kararı izlemiştir. Bu kararla birlikte Türklerin Anadolu’yu fethinden başlayarak Türk-Ermeni ilişkileri ile Ermeni sorununun ortaya çıkması ve günümüze kadar geçirdiği aşamalar ayrıntılı olarak tarih ders kitaplarına yansıtılmıştır. 1980’lerin başından günümüze tarih ders kitaplarında Ermeni sorunu, tehcir ve Ermenilerle ilgili verilen diğer bilgilerin Ermeni iddialarının yaygınlaştırılma çabalarına paralel olarak arttığı, kullanılan dil ve üslubun ise giderek sertleştiği görülmektedir.

Keywords: