Özet:

Tarihinin her döneminde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Mısır, topraklarında barındırdığı pek çok medeniyet özellikle de Firavun medeniyeti sayesinde dünyanın ilgi ve dikkatini çekmeye devam etmektedir. Selahaddin-i Eyyûbî gibi tarihî bir şahsiyetin Mısır’da idarî, dinî ve eğitim gibi önemli konularda düzenlemelerde bulunması hâlâ Mısırlılar tarafından hatırlanmaktadır. Mısır’da Tolunoğulları döneminde yapılıp günümüze kadar gelen Türk eserlerinin sayısı az değildir. Kahire’deki Tolun Camii bu eserlerden olup tüm ihtişamıyla bugün de ayaktadır. Yavuz Sultan Selim’in Mısır fethi Mısır-Osmanlı ilişkilerinde önemli gelişmelerin yolunu açmıştır. Mısır’da adı hiç unutulmayan devlet yöneticilerinden birisi hiç şüphesiz Mehmet Ali Paşa’dır. Mehmet Ali Paşa, kitaba, kütüphaneye ve ilim ehline verdiği değerle tanınan bir şahsiyettir. Matbaanın öneminin anlaşılmasıyla Kahire’de Bulak Matbaasının kurulması Mısır’da kitap konusunda önemli bir hareketlilik getirmiştir. Mısır’da gelişen Türk kültür ve edebiyatı içinde geçtiğimiz yüzyılda Dîvân şiiri alanında önemli eserler verilmiştir. Bu eserler, Osmanlı döneminde Kahire sarayında ya da saraya yakın çevrede yetişen hanım şairlere aittir. Bu şairlerden Çeşmî Âfet Hanım Dîvânı, Doç. Dr. Semra Tunç hocamız tarafından, yayımlanmıştır. Yine aynı dönemin Kahire sarayındaki hanım şairlerinden birisi olan Gülperî Hanım’ın Güldeste-i Hâtırât’ı Dr. Filiz Kalyon tarafından yayımlanmıştır. Sözünü ettiğimiz yüzyılda Dîvân şiiri sahasında Kahire’de yetişen önemli bir şahsiyet de Ayşe Teymûrî’dir. Türkçe Dîvânı’nda pek çok dil ve edebiyat malzemesi bulunmaktadır. Dîvân, Dr. Abuzer Kalyon tarafından yayımlanmıştır. Mısırla kültürel bağlarımızın önemli bir mirası da bu ülkenin değişik kütüphanelerinde bulunan yazma eserlerimizdir. Bu yazma eserlerimiz ülkemizdeki araştırmacıların ilgisini beklemektedir. Bu çalışma ile Mısır’ın değişik kütüphanelerinde bulunan Osmanlı yazma eserlerine dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: