Abstract:

İletişimin ilk işlevleri davranış düzenleme, sosyal etkileşim ve ortak dikkat becerisidir. İletişim işlevlerinden biri olan ortak dikkat becerisi, diğer iletişim işlevlerine göre görme duyusunun daha yoğun kullanımıyla gelişmektedir. Çünkü ortak dikkat becerisinde, iki kişi arasında var olan iletişimde üçüncü bir öğeye dikkat çekilme söz konusudur. Öyle ki alanyazında da ortak dikkat becerisinin genellikle görme duyusunun varlığında ele alındığı göze çarpmaktadır. Dolayısıyla görme duyusundan yoksunluk durumunda ortak dikkat becerisi gelişiminin çocuklarda nasıl olduğu merak uyandırmaktadır. Mevcut çalışmanın amacı, görme yetersizliği olan çocuklarda ortak dikkat becerisinin nasıl geliştiğini alanyazın incelemesiyle ortaya çıkarmak ve bu konuya farkındalığı sağlamaktır. Bu bağlamda görme yetersizliği olan çocuklar üç grupta incelenmiştir; (1) sadece görme yetersizliği olan, (2) körsağır olan ve (3) çoklu yetersizlikten etkilenmiş görmeyen. Sözü edilen amaç çerçevesinde yapılan bu çalışma ile görülmüştür ki; görme yetersizliği olan, körsağır olan ve çoklu yetersizlikten etkilenmiş görmeyen çocuklarda ortak dikkat becerisi gelişmektedir. Ancak ortak dikkat becerisinin oluşumu ve gelişimi sürecinde gecikmeler olabilmekte, farklı duyuların (işitme, koklama, dokunma, tatma) kullanımı gerekebilmektedir. Görme yetersizliği olan çocuklarda ortak dikkat becerisinin sekteye uğramadan gelişebilmesi için söz konusu çocukların çevreden nasıl bilgi edindiklerinin anlaşılmasına ve bu doğrultuda kendileriyle duyarlı etkileşim kurulmasına ihtiyaç vardır. Ayrıca araştırma sırasında konuyla ilgili alanyazında az sayıda çalışmaya rastlanmış olup bu durum, eğitim sürecinde uygulamaların güçlenmesi adına yeni araştırmalara ihtiyaç duyulduğunu gündeme getirmektedir.

Keywords: