Abstract:

İlk örnekleri M.Ö. V. yüzyılda verilmeye başlanan edebiyat tarihleri, günümüze gelinceye kadar muhteva, metot ve temsil ettiği kavramların derinliği bakımımdan çok çeşitli aşamalardan geçmiştir. Medeniyet tarihinin gelişmesiyle paralel bir şekilde hatta birçok noktada medeniyet tarihiyle de birleşerek seyrine devam eden edebiyat tarih(çiliğ)i, edebiyat biliminin omurgası olarak kabul edilir. Bu çalışmada edebiyat tarih(çiliğ)inin amaçlarını, yöntemlerini, problemlerini, önemini; tarih, edebiyat teorisi ve edebiyat eleştirisi disiplinleriyle ilişkilerini belirleyerek edebiyat tarih(çiliğ)inde mündemiç manaları ortaya koyup daha sarih ve derli toplu bir edebiyat tarih(çiliğ)i tarifine ulaşmak amaçlanmıştır. Öncelikle “tanım” kavramı içerisine nelerin alınıp nelerin alınmayacağı belirlenmiştir. Çünkü edebiyat tarihi tanımlanırken değişik kaynaklarda kavramın belirli yönleri ön plana çıkarılmış ve diğer yönleri karanlıkta bırakılmıştır.  Çalışmamızda edebiyat tarihçiliği ile ilgili alan yazında mevcut tanımların odaklandığı noktalar bir araya getirilerek edebiyat tarihçiliği kavramını aşkın bir bakış açısıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Şahsi gayretleriyle edebiyat tarihi çalışmalarına imza atan yazarların çalışmalarının kuvvetli ve zayıf yönleri bulunmaktadır. Bir kişinin geniş çerçeveli bir alanın bütün alt branşlarında uzmanlaşması söz konusu değildir. Günümüzde çeşitli üslûp problemleri ortaya çıksa da ilgili alanın uzmanı bilim insanlarının bir araya gelmesiyle oluşturulan komisyon çalışmalarıyla edebiyat tarihleri yazılmaktadır. Çalışmamızda edebiyat biliminin gelişmeleri ışığında edebiyat tarihçiliğinde de yeni açılımların ortaya çıktığı tespiti ortaya konulmuştur.

Keywords: