Özet:

Efsaneler, bir doğa olayını, bir varlığın meydana gelişini ya da doğa olaylarından birinde meydana gelen değişikliği olağanüstü açıklamalarla kuşaktan kuşağa aktaran söylencelerdir. Fen ve sosyal bilimlere konu olan, insan hayatını şekillendiren fiziki ve beşeri birçok coğrafi unsur efsanelere de ilham kaynağıdır. Ancak, insanın çevreye bağımlılığının geçmişten günümüze azalmasıyla kültürler hakkında bilgi veren efsaneler gibi birçok sözel ürün de unutulmuştur. Bu çalışmada Aydın ve çevresinde derlemeleri yapılan efsanelerde geçen coğrafi ögeler incelenmiş; elde edilen coğrafi öğelerin eğitim amaçlı kullanılabileceğine işaret edilmek istenmiştir. Bu çalışmanın araştırma sahası Aydın ili sınırlarıdır. Çalışmada kullanılan efsaneler literatür taraması ile elde edilmiştir. Veri analizinde kullanılan yöntem ise betimsel analizdir. Çalışmada Aydın ili ile ilgili derlemeleri yapılan on dört adet efsaneye ulaşılmış ve bu efsanelerde geçen coğrafi ögeler analiz edilmiştir. Çine Çayı Efsanesi, Meander Irmağı Efsanesi, Güzelhisar, Kızlarhisarı, Nazlı ile Beyin Oğlu bu efsanelerden birkaçıdır. Bu efsanelerde geçen coğrafi ögeler fiziki, beşeri ve ekonomik coğrafya unsurları açısından incelenmiştir. Bunun için coğrafi ögelerin frekans ve yüzde değerleri hesaplanmış; bunlar tablolar halinde metin içerisinde verilmiştir. Yapılan analiz sonucunda frekans değerlerine bakıldığında fiziki coğrafyaya ait (Meander, dağ, kaya, göl) ögelerin beşeri ve ekonomik coğrafya ögelerine kıyasla daha fazla olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: