Özet:

Kütahya’nın merkezinde bulunan ve her gün binlerce kişinin beş vakit namaz kıldığı Ali Paşa (Alo Paşa) Camii zamanın Anadolu Beylerbeyi Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Gerek içinde namaz kılan ve gerekse önünden gelip geçenlerin sadece caminin isminin “Ali Paşa” olduğunu bilirler. Fakat bu kişiler Ali Paşa’nın kim olduğunu ve devletin hangi kademelerinde görev yaptığını bilmezler. Aslında vatandaşların kim olduğunu bilmediği devlet görevlilerinin Kütahya’da “Paşa” unvanıyla anılan pek çok tarihi eserleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: Rüstem Paşa Medresesi, Karagöz Paşa Camii, Vahit Paşa Kütüphanesi, Lâla Hüseyin Paşa Camii ve Bekir Sıtkı Paşa Tekkesi gibi. Bu makale için yapılan araştırmada Kütahya’da Ali  Paşa Camii, iki medrese, bir konak gibi kalıcı eser bırakmış olan ve iki defa Anadolu Beylerbeyliği makamında bulunan Seyyid Ali Paşa konu olarak ele alınmıştır. Ali Paşa ile ilgili kaynaklar ve arşiv belgelerinde yer alan bilgiler bir araya getirilerek çalışma tamamlanmıştır. Her Cuma günü hayırla anılıp kendisi için dua edilen, ruhuna Fatiha okunan Ali Paşa kendisine verilen görevlerde gerçekten hakkındaki dua ve hayırla anılmayı hak edecek faydalı hizmetlerde mi bulunmuştur? Yoksa isyanlar ve azillerle geçen bir yaşamın sonunda vatan haini mi olarak anımsanmayı hak etmiştir? Bu araştırmada iki sorunun yanıtını bulmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: