Özet:

En temel amaç olarak ekonomik büyüme ve kalkınma çabaları, dünya ölçeğinde tüm ülkelerin enerji talebini artırmaktadır. Artan talebin önemli kısmı birincil enerji kaynaklarından karşılanmakla birlikte, özellikle son yıllarda yenilenebilir enerji kaynakları üretim ve tüketimi de giderek artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yenilenebilir ve birincil enerji talebinin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini ampirik olarak analiz etmek, değişkenler arası nedensellik ilişkilerini belirlemektir. Türkiye’nin 1965-2017 dönemi verileri kullanılarak yapılan analizlerde, Johansen eşbütünleşme ve Dolado-Lütkepohl nedensellik testi ile yapısal vektör hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, değişkenler arasında hem bir eşbütünleşme hem de enerji tüketiminden ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisi vardır. Bir başka ifade ile, literatürde ifade edilen büyüme hipotezini destekleyen bir sonuç elde edilmiştir. Ayrıca yapısal model sonuçlarına göre, yenilenebilir ve birincil enerji tüketimi uzun dönemde ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkiler yaratmaktadır.

Anahtar Kelimeler: