Abstract:

Bu çalışmanın amacı, sivil toplum ve demokrasi kavram ve uygulamalarının İslam’ın temel ilkeleriyle ilişkisini ortaya koyan çalışmalara ilişkin bir literatür vermektir. Sivil toplum ve demokrasi kavramları ilk ortaya konulduklarından bu yana farklı anlam çerçevelerinde yorumlanmış olsalar da etimolojik olarak Antik Yunan’a dayandıkları için genellikle Batı’ya referansla ve Doğu (İslam) karşıtlığı üzerinden okunmaktadırlar. Bu okuma, birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Bu çalışma, sivil toplum ve demokrasi kavramlarının teorik olarak İslam’da ve pratik olarak Müslüman Doğu toplumlarında herhangi bir karşılığının olup olmadığı sorusuna verilen cevapları ele almakta ve bunları sınıflandırmaya çalışmaktadır. Bu çerçevede, sivil toplum ve demokrasi kavramlarının İslam’da bir karşılığının olduğu, bu kavramlarla İslami değerler arasında herhangi bir uyuşma olmadığı ve İslami ilkeler ve Müslüman toplumlarla bu kavramlar arasında kısmi ve bağlamsal bir ilişki olduğuna vurgu yapan üç temel kategori oluşturulmuştur. Sonuç olarak, sivil toplum ve demokrasi kavramlarının İslami ilke ve değerlerle uyumununmevcut toplumsal değerler çerçevesinde ele alınması gereğine değinilmiştir. 

Keywords: