Özet:

Seyahatnacirc;me, Evliya Ccedil;elebi tarafından 17. yuuml;zyılda yazılmış bir gezi kitabıdır. Evliya Ccedil;elebi, uzun yıllar Osmanlı topraklarını gez-miş ve gouml;rduuml;klerini, duyduklarını, on ciltlik Seyahatnacirc;me adlı eserinde toplamıştır. Seya-hatnacirc;me, ccedil;ok ccedil;eşitli folklor unsurlarını iccedil;eri-sinde barındırmasının yanında geleneksel Tuuml;rk tiyatrosuyla ilgili ouml;nemli bilgileri de iccedil;ermek-tedir. Karagouml;z, iki boyutlu tasvirlerin gouml;lgeleri-nin bir perde uuml;zerine yansıtılıp karşılıklı ko-nuşturulmasına dayanan bir gouml;lge oyunudur. Oyunun Karagouml;z ve Hacivat adlı iki ana karak-teri vardır. Bu iki karakterin gerccedil;ekten yaşayıp yaşamadıkları, yaşadılarsa nerede, ne zaman yaşadığı ve bu oyunun ilk olarak nerede orta-ya ccedil;ıktığı kesin olarak bilinmemektedir. Bu tipler hakkında elde bulunan bilgiler genellikle karagouml;zcuuml;ler tarafından anlatılan ccedil;eşitli riva-yetlere dayanmaktadır. Karagouml;zle ilgili elde bulunan en eski yazılı vesika olma ouml;zelliğini taşıyan Seyahatnacirc;me, bu alanda yapılan ccedil;alışmalarda yararlanılan en ouml;nemli kaynaklar arasında yer almaktadır. Ancak Seyahatnacirc;mersquo;nin eski baskılarında yer alan noksanlıklar, sansuuml;rler ve okuma hataları bu kıymetli eserin zaman zaman eksik veya yanlış anlaşılmasına sebep olmuştur. Bu maka-lede, Evliya Ccedil;elebi Seyahatnacirc;mesirsquo;nin araştır-macılar tarafından nasıl ele alındığı incelenmiş, son baskısı esas alınarak eserde karagouml;zle ilgili hangi bilgilerin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu arada konuyla ilgili hiccedil;bir kaynakta hak-kında net bir bilgiye rastlanmayan Şeyh Kuuml;ş-teri (Şuuml;şteri) konusunda Evliya Ccedil;elebi Seya-hatnacirc;mesirsquo;nden elde edilen yeni bilgiler ortaya konulmuştur. Anahtar souml;zcuuml;kler: Gouml;lge oyunu, karagouml;z, Evliya Ccedil;elebi, Seyahatnacirc;me, Şeyh Kuuml;şteri Seyahatnacirc;me (Book of Travels) is a book which was written by Evliya Ccedil;elebi in the 17th century. Evliya Ccedil;elebi traveled Ottoman Lands for a long time and gathered what he had seen and heard in a ten volume book which is called Seyahatnacirc;me. Along with having vari-ous folkloric elements Seyahatnacirc;me contains important information about traditional Tur-kish theatre. Karagouml;z is a galanty show which is based on dialogues of two dimensional puppetsrsquo; shadowsrsquo; reflection on a curtain. The show has two main characters called Karagouml;z and Hacivat. Whether they really lived or not, if so, when and where they lived and when this game first appeared is not exactly known. The available information about these two characters is generally based on the narrations of the practitioners of the game. As the oldest record available about kara-gouml;z, Seyahatnacirc;me is one of the most signifi-cant sources used in the works in this field. However; inadequency, censorship and rea-ding errors in the old editions of Seyahatnacirc;me sometimes have caused incomplete unders-tanding and misunderstanding of this valuable work. In this article it is examined how Evliya Ccedil;elebirsquo;s book Seyahatnacirc;me is dealed by the researchers and identified which information is found out about karagouml;z based on the last edition. Meanwhile recent information which was obtained from Evliya Ccedil;elebirsquo;s book Seyahatnacirc;me on ordf;eyh Kuuml;ordm;teri (ordf;uuml;ordm;teri) about whom no clear information related to this topic is found in any kind of sources is put forward in this article. Key words: Shadow play, karagouml;z, Evliya Ccedil;elebi, Seyahatnacirc;me (Book of Travels), ordf;eyh Kuuml;ordm;teri nbsp;

Anahtar Kelimeler: