Özet:

Bu çalışma kamu sağlık hizmetlerinde esnek istihdam politikalarından biri olan taşeron istihdam biçiminin sağlık alanında asli işleri yapan sağlık çalışanları üzerinde ne gibi etkileri olduğunu analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, Fransız Düzenleme Okulu’nun kapitalist üretim sürecinin tarihsel gelişimine dair dönemselleştirmesine dayanılarak kamu sağlık hizmetlerinin Post-Fordist dönemde geçirdiği dönüşümlerin personel istihdam politikaları üzerinden anlaşılmasına çalışılmıştır. Bu amaçla hizmet alımı yoluyla istihdam edilen 120 sağlık çalışanına anket uygulanmış ve 17 sağlık çalışanı ile de derinlemesine mülakatlar yapılarak sürecin bütünlüklü açıdan anlaşılmasına çalışılmıştır. Araştırma örneklem grubundaki sağlık çalışanlarının çoğunluğunun alt ve orta sınıfa dâhil ailelerden geldikleri ve işe giriş sürecinde ise sosyal sermayelerinin belirleyici olduğu görülmüştür. Araştırma grubundaki çalışanların kamuda kadrolu olarak işe girememelerinden kaynaklı geçici bir pozisyon olsa da bu işe girdikleri görülmüştür. Sağlıkta dönüşüm süreciyle birlikte çalışma süreçlerinin esnekleştiği, çalışanların iş yükü ve çalışma saatlerinin arttığı söylenebilir. Taşeron sağlık çalışanlarının kendileri ile aynı işi yapan kadrolu çalışanların sahip olduğu özlük haklarının büyük bir bölümünden mahrum oldukları ve işverenlerin tehdit olarak gördüğü sendikal üyeliklerinin de bulunmadığı görülmüştür.

Anahtar Sözcükler: Kamu Sağlık Hizmetleri, Post-Fordizm, Düzenleme Okulu, Sağlıkta Dönüşüm Programı, Taşeron

Abstract:

This study tries to analyze the effects of subcontracting, which is one of the flexible employment practices in public health services and looks at the views of the health workers who are engaged in core work tasks in the public health institutions. This study makes use of the theoretical framework of the French Regulation School and attempts to understand the transformation of public health services in the post 2000's in Turkey. For this purpose, a questionnaire was conducted to 120 healthcare workers employed in the hospital through service procurement. In the addition to this an in-depth interview was also carried out with 17 healthcare workers to understand the process in a more comprehensive perspective. It was observed that the majority of the health care workers in the research sample group were from the lower and lower-middle class families and could only get access to the health profession through social networks. It was seen that the most health care workers in the sample previously tried but failed to have a permanent job in the public sector. Hence, working on subcontract base is their secondary option and that it is considered to be better than being unemployed. Transformation in health sector in Turkey has paved the way for a more flexible work arrangements and this then has resulted in an increase in work load, pressure at work and working long hours. As to the personal rights and fringe benefits, subcontract health care workers are mostly excluded from basic employment rights such as occupational security, permanent contract, union membership and other work-related rights which regarded as a threat by the most employers.

Keywords: Public Health Services, Post-Fordism, Regulation School, Health Transformation Program, Subcontractor