Özet:

Katılım bankaları geleneksel bankaların sunamadığı yenilikçi ürün ve hizmetleri sunmaktadırlar. Küresel finansal kriz sonrası tasarruf-yatırım ilişkisinde katılım bankaları öne çıkmıştır. Böylece, kaynakların optimâl dağılımında katılım bankalarının önemi artmıştır. Bu çalışmayla katılım bankalarının ülkeler düzeyinde teknik ve ölçek etkinliklerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışma 14 İslâm ülkesinin 2015 yılı verisini kapsamaktadır. Analiz parametresiz bir etkinlik ölçüm yöntemi olan Veri Zarflama Analizi (VZA) ile gerçekleştirilmiştir. VZA ile girdi yönelimli ve aracılık yaklaşımına göre teknik etkinlik, saf teknik etkinlik ve ölçek etkinliği hesaplanmıştır. Analiz iki girdi ve iki çıktı toplam dört değişken ile yapılmıştır. Girdi değişkenleri toplanan fonlar ve faaliyet giderleridir. Çıktı değişkenleri kullanılan fonlar ve toplam gelirdir. Değişkenler toplam aktiflere oranlandıktan sonra analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, ortalama etkinlik skorları sırasıyla ölçek etkinliği 93.80, saf teknik etkinlik 95.24 ve teknik etkinlik 89.68’dir.  Ortalama etkinlik skorları görece yüksektir. İncelenen 14 ülke içerisinden 5 ülke ölçek etkin, 7 ülke saf teknik etkin ve 5 ülke teknik etkin bulunmuştur. Ölçek etkin ülkeler Bangladeş, Endonezya, İran, Nijerya ve Umman’dır. Saf teknik etkin ülkeler Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, İran, Nijerya, Umman ve Sudan’dır. Teknik etkin ülkeler Bangladeş, Endonezya, İran, Nijerya ve Umman’dır. Saf teknik etkin ülkelerden sadece ölçek etkinliğine sahip olanların teknik etkin diğerlerinin teknik etkinsiz olduğu elde edilmiştir. Teknik etkinsizliğin nedeninin saf teknik etkinsizlik değil, ölçek etkinsizlik olduğu görülmüştür. Teknik etkinsizliğin kaynağı optimâl olmayan ölçektir.  

Anahtar Kelimeler: