Abstract:

Amaç: Bu araştırma aktif olarak çalışan antrenörlerin spor psikolojisi kavramına ilişkin algılarını metafor yöntemi ile ortaya koymayı amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmaya 182 antrenör gönüllük esası ile katılım sağlamıştır. Verilerin elde edilmesi için araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Bu formda, kişisel bilgileri içeren sorulara ek olarak antrenörlerin spor psikolojisi kavramına ilişkin algılarını belirlemek amacıyla “Spor psikolojisi …gibidir, çünkü…‘’cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizi ve yorumlanması süreci Saban (2008) tarafından kullanılan aşamalar dikkate alınarak yapılmıştır. Bu beş aşama; metaforların belirlenmesi, metaforların sınıflandırılması, kategori geliştirme, geçerlik ve güvenirliği sağlama ve verilerin analizi aşamalarıdır. Veriler Microsoft Excel ve SPSS 17 programları ile analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırma sonucunda 182 katılımcının ürettiği metaforlardan, amacını karşılamayan metaforlar çıkartıldığında toplam 109 katılımcının metaforları incelenmeye alınmıştır. Tüm metaforların incelenmesi sonucunda 89 farklı metafor elde edilmiştir. En çok kullanılan metaforların “anahtar (4), kalp (4), anne (3), arkadaş (2), yaşam (3) , doping (2), parmak izi (2), meyve (2), çocuk (2), hayat (2), su (2), sporun ruhu (2), deniz (2) ve eğitim (2)” olduğu belirlenmiştir. Elde edilen metafor cümleleri anlamsal olarak kategorilere ayrıldığında 13 kategori elde edilmiştir. Bu kategoriler; başarıya götüren/performansı geliştiren, bilgi sağlayan, bireysel yaklaşım gerektiren, destekleyen/geliştiren, olumlu-olumsuz etkileyebilen/doğru kullanılması gereken, emek gerektiren, farklı bakış açısı gerektiren, kapsamlı olan, keyif veren, mental olarak hazırlayan, temel oluşturan/olmazsa olmaz, yönlendirici ve diğer olarak belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma sonucunda, antrenörlerin genel olarak spor psikolojisi kavramına ilişkin algılarının genelde olumlu yönde oluştuğu belirlenmiştir. Antrenörlerin spor psikolojisi ile ilgili olarak farklı algılarının olduğu görülmüş ve bu algılar ilgili alan yazın ışığında tartışılarak bazı öneriler sunulmuştur.

Keywords: