Özet:

Çalışmada 1990-2019 yılları arasındaki veriler kullanılarak, seçilmiş Sahra altı Afrika ülkeleri için doğrudan yabancı sermaye yatırımları, işgücüne katılım oranı, ihracatın ithalatı karşılama oranı ve doğal kaynak gelirlerinin ekonomik büyümeyi arttırıcı ya da azaltıcı yönde etkisi bulunup bulunmadığı tespit edilmiştir. Ekonomik büyüme değişkenini Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Yıllık Değişim (%)’in temsil ettiği çalışmada, gelir farklılıklarının da etkisi görebilmek amacıyla Sahra Altı Afrika ülkeleri Birleşmiş Milletlerin gelir sınıflandırmasına göre sınıflandırılmış, düşük gelirli ülkeler, alt-orta gelirli ülkeler, üst orta gelirli ülkeler olarak ayrılmıştır. Bu ayrım yapılırken Birleşmiş Milletlerin belirlemiş olduğu gelir aralıkları dikkate alınmıştır. Bu ayrım sonucunda düşük gelir sınıfında 19, alt-orta gelir sınıfında 12, üst-orta gelir sınıfında ise 4 ülke analiz edilmiştir. Ekonometrik analiz yöntemi olarak dinamik panel veri analiz yöntemlerinden olan iki aşamalı sistem GMM panel veri analizi kullanılmıştır. Gerçekleştirilen tahminler sonucunda düşük gelirli Sahra altı Afrika ülkelerinde ekonomik büyüme üzerinde söz konusu bağımsız değişkenlerden hiçbirinin etkisine rastlanmamışken alt-orta gelirli sahra altı Afrika ülkelerinde doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve ters yönde ihracatın ithalatı karşılama oranının ise istatistiksel olarak anlamlı ve doğrusal yönde ilişkiye sahip olduğu görülmüştür. Üst-Orta gelir grubundaki ülkeler ile yapılan analizde ise işgücüne katılım oranının ve doğal kaynak gelirlerinin ekonomik büyüme ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu görülürken, ilişkinin yönüne bakıldığında ise işgücüne katılım oranının doğrusal, doğal kaynak gelirlerinin ise ters yönde ilişkiye sahip olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak denilebilir ki gelir gruplarına göre ekonomik büyüme üzerinde etkisi olan değişkenler farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: