Abstract:

Türkiye dünyanınbüyük 20 ekonomisi arasında olup, eğitimli nüfusu, modernliği, geleneksel yaşamla çağdaş yaşamı uzlaştırma yönündeki başarısı, demokratik formasyonu ve performansı ve ekonomik ve sivil özgürlükler bakımından özel bir yere sahip olmasına rağmen, hala, orta gelir veya orta teknoloji tuzağını aşamamıştır. Biz bu incelemede “ortalama insan tuzağı” kavramının kullanımını öneriyoruz. Gelişmekte olan ülkelerde insan kaynakları formasyonu da gelişme aşamasındadır. Bu nedenle gelişmiş ülkelerle arasındaki farkı kapatması ancak göreli olarak daha hızlı gelişme kaydetmesinde yatar. Gelir veya teknolojinin doğrudan belirleyicisi olarak insanı odağa koyduğu için “ortalama insan tuzağı” yaklaşımının açıklayıcı faktör olarak yeterli olduğunu düşünüyoruz. Competitiveness of the Turkish Economy: Average Man Trap Türkiye Ekonomisinin Rekabetçilik Düzeyi: Ortalama İnsan Tuzağı Prof. Dr. Metin Toprak - Assoc. Prof. Dr. Yüksel Bayraktar Prof. Dr. Metin Toprak, Istanbul University & International University of Sarajevo, [email protected] Assoc. Prof. Dr. Yüksel Bayraktar, Istanbul University, [email protected] Anadolu University Journal of Social Sciences Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 34 Competitiveness of the Turkish Economy: Average Man Trap Türkiye hala faktör etkinliği grubundaki ülkelerle yenilik üreten gruptaki ülkeler arasında bir yerde konuşlanmış ve buradan da yaklaşık on yıldır kurtulamıyor. Bizim tezimiz, Türkiye’nin karar alma ve yönetsel mekanizmalarda “ortalama insan” modelini kullanmaya devam ettikçe bu tuzaktan kurtulamayacağıdır. Öngörümüz,az 10 yıllık bir süre sonunda Türkiye’nin bu açmazı aşabileceği yönündedir. Türkiye’nin birbuçuk asırdır Batı ile çok yakın politik ve ekonomik angajmanı ve buna rağmen nispeten düşük performansı dikkate alındığında, bu sürenin biraz daha uzayabileceği de söylenebilir. Ancak, bugün ülkenin her köşesinde açılan yüksek öğrenim ve mesleki eğitim kurumlarının insan kaynağını hızla iyileştireceğini öngörüyoruz. Halihazırda karar alma mekanizmalarında bulunanların eğitim düzeyi ve ait oldukları sosyopolitik ve sosyoekonomik arkaplanlar itibariyle ortalamanın üstünde vasıflı insanları karar alma ve yönetim noktalarına yerleştirmelerini beklemek çok da rasyonel görünmüyor. Çünkü, görece daha yüksek nitelikli bu kişilerle baş edememe, kontrol edememe, yönetememe ve aldatılma riski kısır döngünün kendisini sürdürmesini de meşrulaştırmaktadır. Gücü elinde bulunduranların eğitimli ve daha kentli çocuklarının işleri devralması durumunda, Türkiye “ortalama insan” modeline bağlı olmaya gerek duymayacaktır. Dolayısıyla, bugün yürürlükte olan karar alma mercilerindeki ortalama vasıftaki insanların performansları da beklendiği gibi ancak ortalama civarında seyretmektedir. Türkiye’nin çıkar yolu ortalamayı yükseltmekten geçiyor.

Keywords: