Abstract:

Amaç: Bu çalışmada, Mayıs 2020-Ocak 2021 tarihleri arasındaki 8 aylık süre boyunca, hastanemizdeki COVID-19 yoğun bakım hekim ve hemşirelerinin SARS-CoV-2 ile enfekte olma oranları ve bulaştırıcılık durumlarının incelemesi ve bu doğrultuda önerilerde bulunulması hedeflenmiştir. Materyal ve Metod: Retroprospektif tipte tanımlayıcı bir araştırma olan bu çalışma Mayıs 2020 ile Ocak 2021 tarihleri arasında tek ve tersiyer bir merkez olan, SBÜ Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezi Yoğun Bakım Ünitesi’nde (COVID-19 YBÜ) görev yapan hekim ve hemşirelerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada katılımcılardan sosyo-demografik verilerini ve literatürle paralel olarak hazırlanan SARS-CoV-2 ile enfekte olma oranlarını ve başkalarına bulaştırma verilerini içeren anket formunu doldurmaları istenmiştir. Örneklem grubu; gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 74 hemşire ve 16 doktor olmak üzere toplam 90 kişiden oluşmaktadır. Bulgular: Araştırmaya katılanların %74,4'ünün kadın, %58,9'unun evli, %82,2'sinin hemşire, %17,8’inin hekim olduğu belirlendi. Katılımcıların%66,7'sinin SARS-CoV-2 ile enfekte olduğu, enfekte olanların %66,6'sının 14 gün içinde yakınlarında COVID-19 semptomlarının görüldüğü, bunların %72,5'inde en az 4-6 kişide semptom olduğu tespit edildi. Katılımcıların %64,4’ünün endotrakeal entübasyon, non-invaziv mekanik ventilasyon uygulamaları gibi acil durumlarda kişisel koruyucu ekipmanlarını uygun kullanmaksızın hastalara müdahale ettikleri (1,5 m’den az mesafede yaklaştıkları) tespit edilmiştir. Kişisel koruyucu ekipmanları uygun olmayan şekilde kullanarak hastalara müdahale eden sağlık çalışanlarında SARS-CoV-2 enfekte olma oranları istatistiksel olarak anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0,05). SARS-CoV-2 ile enfekte olan sağlık profesyonellerinin yakınlarında da 14 gün içinde COVID-19 semptomlarının görülmesi istatistiksel olarak anlamlı yüksek tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç: Bu anket çalışması, pandemi döneminde COVID-19 YBÜ’de çalışan sağlık profesyonellerinin SARS-CoV-2 ile enfekte olma oranlarını ve yakınlarına bu virüsü bulaştırma durumlarının anlık bir görüntüsünü bize sunmaktadır. Ankete katılanlar, özellikle pandeminin erken dönemlerinde kişisel koruyucu ekipmanlara ulaşım zorluğu yaşandıklarını ve acil durumlarda bu ekipmanları uygun şekilde kullanamadıklarını bildirmiştir. Kişisel koruyucu ekipmanlara ulaşım zorluğunun yaşanması, yoğun bakım ünitelerinde çalışan sağlık personelinin hastanenin diğer bölümlerinde çalışan personellerine göre daha fazla çalışması ve hastalara daha yakın mesafeden müdahale edilmesi, pandeminin erken dönemlerinde COVID-19 YBÜ hemşire ve doktorlarının SARS-CoV-2 ile enfekte olma oranını arttırmıştır. Sağlık profesyonellerinin virüs ile enfekte olmalarının önlenmesi için kişisel koruyucu ekipmanlara ulaşımları kolaylaştırılmalı, personelin bu ekipmanları dikkatli ve özenli kullanmaları, sürekli eğitimlerle sağlık profesyonellerinde ve toplumda farkındalık düzeylerinin arttırılması için çalışmalar yapılmalıdır. Sağlık profesyonellerine yalnızca pandemi döneminde değil her büyük toplumsal felaket sırasında ihtiyaç duyulacağı akıldan çıkarılmamalıdır.

Keywords: