Özet:

Türkiye Türkçesinin ölçünlü dilini işleyen Türkçe sözlüklerin içerdiği söz varlığı ile birlikte madde başı sözler için verilen anlamlar, bu anlamların sayısı ve sıralanışı, sözlere ilişkin kimi bilgiler, zaman içinde dilin doğal gelişimine koşut değişimler göstermiştir. Bununla birlikte madde başı niteliğindeki kimi alıntı sözlerin kaynak dillerine ve özgün biçimlerine ilişkin bilgilerin farklı kurumların ya da kişilerin hazırlayıp birbirine yakın tarihlerde yayımladığı Türkçe sözlüklerde bile tutarlı olmadığı görülmektedir. Bu kaynaklarda, çoğu kez bir sözün hangi yabancı dilden alındığı ya da o dildeki özgün biçiminin ne olduğu konusunda görüş birliğine varılamadığı hatta aynı sözlüğün değişik baskılarının bile her iki açıdan farklılaştığı belirlenmiştir. Bu çalışmada, Türkiye Türkçesininin ölçünlü diline ilişkin söz varlığı ögelerini içeren Türkçe sözlükler, yabancı kökenli sözcükler için verilen kaynak dil ve özgün biçim bilgileri açısından karşılaştırılmıştır. Bunun için TDK’nin yayımladığı Türkçe Sözlük (TDK 2005, TDK 2011), Dil Derneği’nin yayımladığı Türkçe Sözlük (DD 2012) ve Püskülllüoğlu’nun hazırladığı Türkçe Sözlük (Püsküllüoğlu 2012) incelenmiştir. Böylece hem aynı sözlüğün son iki baskısı hem de farklı kişi ya da kurumların yayımlandığı Türkçe sözlüklerin son baskıları karşılaştırılarak araştırma konusuna ilişkin verilerde belirlenen farklılıkların sınıflandırılmasına ve değerlendirilmesine çalışılmıştır. Kimi durumlarda, bu kaynaklara ek olarak TDK’nin hazırladığı Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Yoğun Diski (TDK-YD) ile Genel Ağ sayfasında hizmete sunduğu Güncel Türkçe Sözlük (TDK-GTS) ve Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü (TDK-BKKS)’den de yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: