Özet:

Kişi başı reel gayri safi yurtiçi hasılada dönemsel artış olarak tanımlanan ekonomik büyüme, ülkelerin zenginliğinin ve refahınıntemel göstergesidir. Neden bazı ülkelerin zengin bazı ülkelerin ise yoksul olduğu iktisat biliminintemel araştırma konuları arasındadır. Bu çalışmanın amacı, eğitim ve istihdamın ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ampirik olarak incelemektir. Bu kapsamda Afrika kıtasının dört farklı bölgesinden temsili ikişer ülke seçilerek toplamda sekiz Afrika ülkesinde eğitim ve istihdamın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi 1960-2014 dönemi için incelenmiştir. Bu ülkeler, ekonomik büyüme kalıpları, eğitim sistemleri ve emek piyasaları bakımından benzer özellikler göstermekte olup türdeş bir nitelik arz etmektedirler. Daha özel olarak, bu çalışmada okullaşma oranı ve istihdam seviyelerinin Afrika ülkelerinin büyümesine ne derece katkıda bulunduğu analiz edilmektedir. Çalışmanın uygulama kısmında ilk olarak ülkeler arasında yatay kesit bağımlığının bulunup bulunmadığı incelenmiştir. Yatay kesit bağımlılığı sonuçlarına göre, ikinci nesil birim kök testi CADF uygulanarak serilerin durağanlık özellikleri araştırılmıştır. Pesaran (2007) tarafından geliştirilen CCEMG testi ile değişkenler arasında uzun dönem ilişki olup olmadığı analiz edilmiştir. CCEMG sonuçları, istihdam ve sermaye stoku değişkenlerinin Afrika ülkeleri üzerinde istatistiki olarak anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, muhtemelen kıta ülkelerindeki eğitim kalitesinin düşüklüğü ve eğitim sisteminin yetersizliği nedeniyle, eğitim değişkeniyle ekonomik büyüme arasında istatistiki olarak anlamsız ve negatif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları, Afrika ülkelerindeki hükümetler ve politika yapıcıların kısıtlı yurtiçi kaynakların daha fazla kısmını lise ve teknik eğitime ayırmaları gerektiğini, Afrika ülkelerinin ekonomik büyümelerini gerek eğitim ve gerekse de istihdam üzerinden oldukça olumsuz etkileyen yoğun beyin göçünün azaltılması için adımlar atılması gerektiğini ve bu ülkelerde yurtiçi sermaye birikiminin teşvik edilmesinin sürdürülebilir ekonomik büyüme için büyük önem arz ettiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: