Görüntüleme
17
İndirme
3
Tarihi dokusu, kültürel mirası ve jeostratejik önemiyle ön plana çıkan Urfa ve çevresi, tarih boyunca birçok topluluk ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu topluluklar arasında özellikle aşiretler Urfa´nın sosyokültürel yapısında önemli bir yere sahiptir. Urfa ve çevresinde kısmen kendilerine has idari, sosyal ve ekonomik yapıya sahip olan bu sosyal örgütlenmeler, tarım ve hayvancılık temelli iktisat yapısı nedeniyle bir arada yaşama kültürünün de temsilcileri olmuşlardır. Buradaki aşiretler genelde uğraş alanları ve coğrafyanın iklim şartları gibi nedenlerle konargöçer yahut yerleşik halde bulunmuşlardır. Bunun yanı sıra merkezi ve yerel politikalarda yaşanan gelişmeler nedeniyle ya da toplumsal ilişkilerde yaşanan sorunlara binaen aşiretler kimi zaman yer değiştirmek zorunda kalmıştır. Urfa´nın jeopolitik ve jeostratejik öneminin yanı sıra geniş ve verimli topraklara da sahip olması buradaki ekonomik yapının canlı kalmasında önemli bir etken olmuştur. Fakat bölgeyi aynı zamanda ciddi bir mücadele sahası haline de getirmiştir. Bu mücadele daha çok aşiretlerin kendi aralarında ya da yerel ahaliyle ve tüccar taifesiyle olan ilişkilerinde yaşanmıştır. Özellikle merkezi otoritenin yeterince hissedilemediği ve/veya otorite boşluğunun oluştuğu durumlarda anlaşmazlık ve uyuşmazlıkların daha da derinleştiği dikkati çekmektedir. Bununla birlikte devletin herhangi bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığı durumlarda ise aşiretlerin askeri, lojistik ve ekonomik açıdan destek sağlayarak devlete bağlılıklarını gösterdikleri görülmüştür. Bu çalışmada, XVIII. ve XIX. yüzyıllarda Urfa ve çevresinde varlık gösteren aşiretlerin yerleşik halka, tüccar taifesine ve birbirilerine yönelik zaman zaman dâhil oldukları birtakım eşkıyalık hareketleri ele alınmıştır. Çalışmada literatür taramasının yanı sıra arşiv taraması ve belge analizi yöntemleri kullanılmıştır. Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi´nde konuyla ilgili yer alan belgeler incelenmiş ve eşkıyalık faaliyetleri özellikle bu belgeler temelinde izah edilmiştir. Araştırma sonucunda eşkıyalık hareketlerinin devlet otoritesine veya siyasi rejime yönelik olmayıp adli vukuatlar olarak nitelendirilen yol kesip baskın yaparak gasp etme, soygun, halkı haraca bağlama, kamu düzenini ihlal etme vb. şekillerde karşılaşılan çeşitli olaylar oldukları tespit edilmiştir. Urfa ve yöresinde yer alan Milli, Karakeçili, Baziki, Berazi, Kays, Şemmer (Şammar) ve Aneze gibi aşiretlerin zaman zaman bu hareketlere karıştıkları belirlenmiştir. Bu eşkıyalık hareketlerinin bölge ahalisini zarar ve ziyana uğratmasının yanı sıra yerel idareciler başta olmak üzere merkezi otoriteyi de oldukça uğraştırdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Urfa and its surroundings, which are in the forefront with its historical texture, cultural heritage and geostrategic importance, have hosted many communities and civilizations throughout history. Among these communities, especially the relatives have an important place in the socio-cultural structure of Urfa. These social organizations, which have a part of their own administrative, social and economic structure in Urfa and their surroundings, have also been representatives of the culture of living together due to their economic structure based on agriculture and livestock. These are usually located in the fields of occupation and for reasons such as the climate conditions of the geography. In addition, as a result of the developments in central and local policies or the problems in social relations have sometimes been forced to change place. In addition to the geopolitical and geostrategic importance of Urfa, the possession of wide and productive land has been an important factor in the preservation of the economic structure here. But it has also made the area a serious fighting area. This struggle has mostly occurred in the relationships of the relatives between themselves or with the local alien and the trade union. Especially when the central authority does not feel enough and/or where the authority gap occurs, disputes and disputes are deeper. However, in cases where the state is faced with any danger, it has been shown that the affairs have demonstrated their commitment to the state by providing military, logistical and economic support. In this work, the XVIII. and XIX. Thro
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
