Özet:

Hiçbir insan yaşadığı yeri, yani vatanını nedensiz yere terk etmek istemez. Ancak ekonomik kaygılar, savaş, doğal afetler vb. zorunlu nedenler, insanların yaşadıkları yerlerden ayrılmalarına neden olabilir. Göç kavramı Türkçe Sözlük’te “Ekonomik, toplumsal, siyasi sebeplerle bireylerin veya toplulukların bir ülkeden başka bir ülkeye, bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine gitme işi, taşınma, hicret, muhaceret.” (2011: 954) olarak tanımlanır. 2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş, milyonlarca Suriye vatandaşının farklı ülkelere göç etmelerine neden olmuştur. Bu ülkelerden biri de Türkiye’dir. Türkiye’de 15.01.2016 itibarıyla İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü verilerine göre 269.193’ü 10 ildeki 25 barınma merkezinde olmak üzere toplamda 2.540.784 Suriyeli mülteci bulunmaktadır (http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 Son Erişim Tarihi: 20.01.2016). Edebî eserler, insanı ve insan etrafında şekillenen olayları konu edinirler. Bu çerçevede, edebî eserlerde göç olgusunun konu edildiğini ve insanda neden olduğu travmalara yer verildiğini görmek mümkündür. Bu çalışmada Çiğdem Sezer tarafından kaleme alınan Juju ve Gülsevin Kıral’ın yazdığı Umut Sokağı Çocukları adlı eserler, göç olgusunun çocuk edebiyatına yansıması bağlamında incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, doküman analizi deseniyle yapılmıştır. Çalışmada veriler toplanırken iki kaynaktan yararlanılmıştır. Önce çalışmanın kuramsal çerçevesini çizmek amacıyla literatürdeki göç ve göçün edebiyata ve özellikle çocuk edebiyatına yansımasıyla ilgili çalışmalar taranmış, bu tarama sonucunda elde edilen veriler fişlenerek kayda geçirilmiş ve tasnif edilmiştir. Çalışma için toplanan veriler, betimsel olarak analiz edildikten sonra daha derinlemesine bilgi edinebilmek amacıyla içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda, göç olgusunun ve göçmen durumuna düşmüş/düşmek zorunda kalmış insanların gerek geride bıraktıkları hayatlarının, gerek karşılaştıkları yeni topluma ait kültürel kodlara uyum sağlamaya çalışırken yaşadıkları zorlukların, gerekse geleceğe ait hayallerinin çalışmaya konu olan eserlere yansıdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: