Özet:

Toplum hayatında sosyal refahı sağlama ve destekleme işlevleriyle yer alan, toplum üyelerinin içinden doğan ve çoğunluk tarafından kabul edilip istendiği için toplumda yaşayan/yaşatılan birtakım değerler ve normlar mevcuttur. Bireyler arasındaki etkileşimin sağlıklı ve uyumlu bir şekilde gerçekleşmesi adına yol gösterici olan bu değerler ve normlar sistemi, bünyesinde birtakım kalıp davranışları, kaçınmaları ve yasakları barındırmaktadır. Birey ve topluma, “ne doğru, ne yanlış?”, “ne iyi, ne kötü?”, “ne güzel, ne çirkin?”, “ne adil?” gibi konuları öğretme ve yargılama olanağı sunan bu sistemin bozulması ya da ortadan kalkması, toplumun birlik, işleyiş ve devamının sağlanmasına engel olur. Toplum hayatındaki çoğu şeyi şekillendiren bu değerler ve normlar sistemini öğretmek söz konusu olduğunda mit, masal, efsane gibi anlatıların yanı sıra, manilerin de devreye girdiği görülmektedir. Makalede, Azerbaycan manilerinin toplumsal değerleri ve normları öğretme işlevi üzerinde, örnek metinlerden hareketle durularak, bu işlevin ağırlıklı olarak hangi unsurlar üzerinde yoğunlaştığı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda, Azerbaycan manilerinin; vatan sevgisi, mertlik, dostluk, yiğitlik, gurur, namus, gayret, ar, vefa, sadakat, zülüm ve haksızlıktan kaçınma, hürmet etme, saygı gösterme gibi konuları ön plana çıkardığı görülmüştür. Bu tespit, Azerbaycan Türklerinin ayırt edici yanlarını göstermesi açısından da işlevseldir

Anahtar Kelimeler: