Özet:

Günümüzde ruhsal hastalıklar kategorisinde yer alan şizofreni hastalığına sahip bireyler en çok damgalamaya maruz kalan kişilerdir. Gün geçtikçe tedavide yüz güldürücü sonuçlar elde edilmektedir. Fakat farmakolojik tedavi tek başına yeterli değildir. Hastaların tam bir iyilik halinin sağlanabilmesi, hastalık öncesi sahip oldukları yaşam kalitelerinin tekrar kazanılabilmesi için tıbbi tedavilerin yanında psiko-sosyal tedavilere de ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, Toplum Ruh Sağlığı Merkezi (TRSM) tarafından takip edilen şizofreni hastalığına sahip bireylerin damgalanma düzeylerine bağlı olarak yaşam kalitelerini incelemek ve mevcut durumları hakkında bilgi sahibi olmak amaçlanmıştır. Çalışmamız farmakolojik tedavi yanında yeni yaklaşımların benimsenmesi ve geliştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Hastaların mevcut durumları hakkında bilgi sahibi olmak geliştirilebilecek çözüm önerilerine ışık tutacaktır. Bundan hareketle çalışmamıza Aralık 2017 – Şubat 2018 tarihleri arasında Esenyurt TRSM tarafından takip edilen, iletişim kurulabilen, ölçek uygulanmasını kabul eden ve düzenli olarak merkeze gelen 105 şizofreni tanılı hasta dâhil edilmiştir. Çalışmamıza katılanlara sosyo-demografik bilgi formu yanında "Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği – Kısa Formu" ile "Ruhsal Hastalıkların İçselleştirilmiş Damgalanması Ölçeği (RHİÖD)" uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS yardımıyla t-Testi, Anova ve Regresyon Analizi teknikleriyle analiz edilip yorumlanmıştır. Çalışmamız bulguları damgalama ve yaşam kalitesi hipotez testleri karşılaştırıldığında literatürle uyumlu olarak şizofreni hastalarında içselleştirilmiş damgalanma düzeyi arttıkça yaşam kalitesinin azaldığı, genel sağlık durumunun azaldığı, fiziksel sağlık durumunun azaldığı, psikolojik sağlık durumunun azaldığı, sosyal ilişkiler durumunun azaldığı ve çevre durumunun azaldığı ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlarla birlikte şizofreni hastalarının, her insanın onurlu bir hayat sürmesini gaye edinen sosyal hizmet bakış açısıyla değerlendirilmesi, damgalamayla mücadele eden TRSM’lerin sayısının arttırılması, hastaların tıbbi tedavi yanında psikososyal yaklaşımlarla da desteklenerek mevcut yaşam kalitelerinin yükseltilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: