Özet:

Bu çalışmada üstbiliş stratejileri eğitiminin, ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama becerileri, dinlemeye yönelik tutumları ve dinleme kaygıları üzerine etkisi belirlenmek amaçlanmıştır. Araştırma Van merkezde yer alan bir ortaokulun 7.sınıfında öğrenim gören 100 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Öğrencilere araştırmanın içeriğine uygun olarak dinleme etkinlikleri yaptırılmış; ön test olarak Tayşi (2014) tarafından geliştirilen “Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeği”, Melanlıoğlu (2013) tarafından geliştirilen “Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Kaygısı Ölçeği” ve ‘‘Dinlediğini Anlama Testi’’ uygulanmıştır. Ayrıca deney grubunun ön test ve son test puanlarına etki eden birtakım değişkenlerin olup olmadığını belirlemek için ‘‘Kişisel Bilgi Formu’’ ile öğrencilerden çeşitli bilgiler alınmıştır. Elde edilen veriler istatistikî açıdan değerlendirildikten sonra gruplar arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüş; yansız atama yoluyla şubelerden ikisi deney, ikisi kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney grubunda ön test ve son test hariç 8 hafta üstbiliş stratejileri ile dinleme eğitimi verilirken kontrol grubunda Türkçe öğretim programına uygun şekilde dersler işlenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, üstbiliş stratejileri eğitimi verilen ve bu eğitimin verilmediği öğrenciler arasında dinlediğini anlama becerileri açısından deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu; dinleme kaygılarında ve dinlemeye yönelik tutumlarında ise anlamlı bir fark oluşmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: