Özet:

Türkçede seslerle harfler arasındaki ilişki, Türkçenin büyük oranda yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olması sonucunu doğurmaktadır. Bu ilişki, konuşma ve yazma arasında bire bir uygulanamamaktadır. Konuşma dilindeki bazı hatalı unsurların yazı diline aktarıldığı, özellikle öğrencilerin konuştukları gibi yazma eğilimi içinde oldukları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; dilin iki boyutu olan yazı dili ve konuşma dili arasındaki ilişkileri araştırmak, Türkçedeki farklılıkları ve bu farklılıkların nedenlerini belirlemek, konuyla ilgili görüş ve öneriler üretmektir. Araştırmada yazılı materyallerin analiz edilmesine olanak sağlayan “doküman incelemesi” yöntemi kullanılmıştır. Sivas ilindeki bir ortaokulun 6. ve 7. sınıf öğrencilerinden 75 öğrenci çalışma grubuna alınmıştır. Çalışma kapsamında, Türkçe derslerindeki konuşma ve yazma çalışmalarına yer verilmiş, yazma çalışmalarında görülen yanlışlıklar yazı dili ve konuşma dili etkileşimi bağlamında incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, öğrencilerin konuşma ve yazma dili arasında farklılıkların olduğu, konuşma diline özgü unsurların bazen tamamen, bazen de birtakım değişikliklere uğrayarak yazıya geçirildiği, bu durumun yazı dilimize zarar verdiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: