Özet:

Bu çalışma, Türkiye ekonomisinde beşeri sermayenin önemini analiz ederken, iktisadi büyümenin temel bir unsuru olarak ele alınmıştır. Türkiye’de 1960 ile 2009 yılları arasındaki dönemde istatistiki veriler kullanılarak ekonometrik analizi yapılmıştır. Bu analizde İnsani Gelişme Endekslerinin parametreleri kullanılmıştır. Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkenin iktisadi kalkınması ve sürdürülebilir büyümesi için özellikle beşeri sermaye faktörünü geliştirmesine bağlıdır. Bu çalışmada beşeri sermaye faktörünün ekonomik, sosyal ve stratejik önemi üzerinde durulmuştur. Türkiye’de beşeri sermayenin güçlü ve zayıf yönleri analiz edilmiştir. Beşeri sermaye kavramının özellikleri, unsurları, işlevsel durumu ve diğer benzer kavramlar olan entelektüel sermaye ile sosyal sermaye kavramları ile yakından ilişkisi ele alınmıştır. Beşeri sermaye yatırımının gelişmesinde, eğitim, sağlık, beceri kazandırma, ekonomik gelir ve hayat seviyesinin gelişmesiyle birebir alakalıdır. Çalışmanın amacı, beşeri sermaye kavramının önemi ve iktisadi büyüme ile ilişkisi olup, bilgi ve teknolojiyi kullanmanın küresel ve ulusal ekonominin gelişmesinde ne kadar önemli hale geldiği, verimliliği artırmak, kaliteli ve nitelikli işgücü yaratmak, istikrarlı iktisadi büyümeyi sağlatmak, dünya pazarında rekabet avantajını elde etmek ve söz sahibi olabilmek için beşeri sermayenin önemi ortaya çıkmaktadır. Ekonometrik analizde iktisadi büyüme ile eğitim, sağlık, istihdam, verimlilik, üniversite okullaşma miktarı, nüfus artışı ve hayatta kalma süresi gibi çok değişkenli kısa ve uzun dönemli bir nedensellik ilişkisi aranmıştır. Granger nedensellik testi ve Toda-Yamamoto (MWALD) nedensellik testleri kullanılmıştır. Birim kök testleri ve Zivot-Andrews kırılma testi yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: